Халқаро туризм

Манба: 
«
Экономика и организация туризма» М., 2006 
Дам олиш ва рекреацион туризмга дам олиш мақсадидаги турли 
кўринишдаги туризм, диққатга сазовар жойлар билан танишиш (Excursions), 
спорт билан шуғулланиш (Skiinq, Divinq, Fishinq), походлар уюштириш 
(Activity Adventure), экзотик дам олиш (Exotic Travel), тематик сафар (Theme 
Trips, based around cultural themes inarts, history, archalology, etc) лар киради. 
** Ишга доир туризмга конгрессли (Conference Travel), ишга доир 
музокаралар олиб бориш мақсадидаги сафар, семинарлар ва бошқа 
профессионал (касбий) мақсадлардаги (Business Talks. ete), шоп турлар киради. 
 
 

---

14 
1.3.1. Таклифлар тури бўйича таснифлаш (классификациялаш) 
Гуруҳ (Group) ва якка ҳолда (FIT) га хорижий туризм.
Туристик 
бизнесда профессионал (касб мутахассис)лар бир-бирларини ярим сўзда 
тушунадиган бир қатор атамалар мавжуд. «FIT» ва “Group” атамалари кўпроқ 
ишлатиладиган атамалар ҳисобланади. FIT аббревиатураси Foreiqn Independent 
Traveler маъносини англатади. Том маънода – хорижий мустақил саёҳатчи, 
русчада – якка турист деб аталади. У саёҳат маршрути ва графигини ўз 
хоҳишига қараб, ўзи белгилайди.
Якка турист турагентлик хизматидан фойдаланиши мумкин. Лекин, 
саёҳатни мустақил ташкил этаолиши ҳам мумкин. Масалан, Интернет орқали.
Отеллар, ресторанлар, транспорт ва бошқа корхоналар (етказиб 
берувчилар) ўз хизматларини якка – индивидуал туристлар ва гуруҳ ҳолдаги 
туристлар учун алоҳидаги тарифлар бўйича таклиф қиладилар. Якка 
индивидуал ҳолдаги саёҳат одатда гуруҳ саёҳатига қараганда қимматга тушади 
(бир туристга ҳисобланади). 
Комплекс хизмат кўрсатиш (Packaqe tour) гуруҳ туризми учун таклиф 
қилинган хизматларнинг асосий типи ҳисобланади. Турист турпакетни сотиб 
олади, унда тур қийматига қўшилган хизматлар тўплами қайд этилган. Одатда, 
турпакет қиймати тур пакетга кирган айрим хизматлар қиймати суммасидан 
пастроқ. Гуруҳ турпакети гуруҳ ваучери билан расмийлаштирилади. Гуруҳ 
туристлари унинг эвазига комплекс хизмат кўрсатишларни олади. Бунга 
авиаташиш, меҳмонхонага жойлашиш, ресторанда овқатланиш, экскурсия 
хизматлари ва бошқа хизматлар қўшилган. 
Турпакетга бутун маршрут бўйлаб гид-таржимон хизматлари ҳам 
киритилиши мумкин. Бу ёшлар ва мактаб гуруҳлари, шунингдек учинчи ёшдаги 
туристлар орасида айниқса машҳурдир. Профессионал (касбий) гид-
таржимонлар экскурсиялар ўтказадилар. Улар туристлар борадиган йўл 
(маршрут) бўйича ахборотлар берадилар. Гуруҳга хизмат кўрсатишда барча 
ташкилий масалаларни ҳам ҳал этишда кўмаклашадилар. Гуруҳнинг барча 
аъзоларига ғамхўрлик ва эътибор кўрсатадилар. Гид – таржимонлар саёҳат 
чоғида туристлар кўрганларини тушунтирадилар, улар ҳақида айтиб берадилар. 
Ҳаммаси қўшилган (All - inclusive) – жойлашиш хизматининг алоҳида 
тури бўлиб, айрим қиммат отеллар томонидан бутун ресторан – меҳмонхона 
хизматлари тўплами битта нархга қўшилгандир. 
Айниқса муҳим муътабар шахс (VIP) лар учун туристик комплекс хизмат 
таклиф қилиш алоҳида катта эътиборни талаб қилади. Бу юқори сервис 
даражаси (ва баланд нархни) ни тақозо этади. Бу масалан, аэропорт, чегара ва 
божхона расмиятчиликларидан ўтиш бўйича, бўлиши мумкин. Алоҳида 
шинамхона, лимузинда транфер ташриф буюриш, тантанали кутиб олиш, 
президент хонасига жойлаштириш, кутиб олиш ва маросимларни ташкил этиш 
ҳам шу хизматларга киради. 
Клубда дам олиш (Club Holdays) алоҳида ташкилий таркибга таклиф 
қилинади. Қайсиким у ўз ҳудудига ва жойлашиш воситаларига эга. Клуб 
мижозларининг кўнгил-очиш ва фаол дам олиши учун махсусланган. 

---

15