Халқаро иқтисодий алоқалар-валюта муносабатларининг асоси сифатида. Валюта тизими ва унинг асосий элементлари

Очиқ валюта ҳолатида - банк валюта бўйича карши битм ни амалга оширганда валюта курсининг ўзгариши натижасида олдинги сотган валютасига нисбатан кам валюта олиши, яъни зарар кўриши мумкин. Шунинг учун бу ҳолатда валюта курсининг ўзгариши валюта рискининг вужудга келишига олиб келади.
Очиқ валюта ҳолати узоқ ёки қисқа бўлиши мумкин.
Қисқа валюта ҳолатида сотилган валюта бўйича мажбуриятлар, сотиб олинган валюта бўйича талаблардан ошади., яъни хорижий валютани сотиш уни сотиб олишдан юқори бўлади. Узоқ ҳолатда эса аксинча хорижий валютани сотиб олиш уни сотишдан юқори бўлади,яъни сотиб олинган валюта бўйича талаблар уни сотиш мажбуриятларидан кўп бўлади. Бу ҳолатларни қуйидаги мисоллар билан якколроқ тушинтириш мумкин.
Масалан, эрталаб банкда япон йени ва фунт стерлинг бўйича ёпик валюта ҳолати бўлсин. Банк очилиши билан мижоз банкка унга иенага фунт стерлинг сотиш тўғрисида мурожаат қилсин. Агар шу пайтда 1фунт стерлинг курси = 172 иена бўлса, бу банк мижозга 172 валюта курси бўйича 1 миллион фунт стерлингни сотсин. Бунда банк очиқ валюта ҳолатига эга бўлади.
Англия фунт стерлинги бўйича қисқа ҳолати = 1000000 фунт стерлинг
Япония иени бўйича узоқ валюта ҳолат = 172000000 Япония иени.
Банклар ҳар бир валюта ҳолати бўйича рисклар даражасини белгилайдилар.
Ривожланган мамлакатлар амалиётида валюта ҳолатини доимий равишда назорат қилиш учун улар билан боғлиқ жараёнлар ЭҲМ ларига киритилади ва ундаги маълумотлар бўйича валюта рискларининг олдини олиш чоралари кўриб борилади.


Қуйидаги таянч сўзларни таърифланг

ўтказма; банк чеки; банк вексели; ҳужжатли аккредитив; ҳужжатли инкассо;

валбта каридори; кросс-курс; форворд; своп; фьючерс.

Ўз билимини текшириш бўйича саволлар

1. 
   Валюта айирбошлаш деганда нимани тушунасиз?
   
2. 
   Валюта савати нима?
   
3. 
   Ҳужжатли аккредитивни ўзига хос хусусиятлари?
   
4. 
   Валюта биржаси фаолияти ва унинг операциялар?
   
5. 
   Банк чеки деганда нимани тушунасиз?
   
6. 
   Банк вексели нима?
   
7. 
   Ўзбекистонада Халқаро ҳисоб-китобларни ташкил этилиши.
   
8. 
   Халқаро ҳисоб-китоб шаклларини қўллаш имкониятлари.
   
9. 
   Ўтказма деганда нимани тушунасиз?