Халқ таълими олдида турган асосий вазифалардан бири ёшларни ақлий, ахлоқий жиҳатдан баркамол шахс қилиб шакллантиришдир

Қизиқишнинг намоён бўлиши	Ўқувчилар сони
Фоиз миқдорида
1	Адабиёт ўқиш	19	47,5
2	Амалий фаолият	11	27,5
3	Ижодий машғулот	10	25

Жадвалдан кўриниб турибдики, ўқишнинг интеллектуал мотивлари жуда муҳим кўрсаткични эгаллашга муваффақ бўлгандир: адабиёт ўқиш (19 нафар — 47,5%), амалий фаолият (11 нафар — 27,5%), ижодий машғулот (10 нафар — 25%). Олинган натижалар таҳлилига қараганда, ўқувчиларда ўқишга нисбатан ижобий муносабатни шакллантиришда хилма — хил ижобий мотивация муҳим аҳамият касб этади. Агарда ўқиш мазмуни, шахслараро муносабат мароми, пухта ҳамкорлик шакли таълимнинг ҳам икки қатнашчиси (ўқитувчи ва ўқувчи) томонидан адекват акс эттирилса, демак, ўқишга нисбатан ижобий ўқув мотивлари узлуксиз равишда ҳукм суришига кафолатли замин ҳозирланади.

2.3. Синф жамоасининг мактабдан ташқари қизиқишларини ўрганиш
Ўқувчиларда билим олишга бўлган эҳтиёжнинг ривожлантиришда уларнинг мактабдан ташқари қизиқишларини ҳам ўрганиш мақсадга мувофиқдир. Чунки ўқувчи дарсдан ташқари қандай машғулотлар билан банд бўлади, бўш вақтини қандай ўтказади каби саволларнинг ечими, уларнинг билим олишга бўлган иштиёқларида рол ўйнайди. Шунинг учун ҳам биз ўз тадқиқотларимиз давомида ўқувчиларнинг мактабдан ташқари қизиқиш соҳалари, мактабдан ташқари қизиқишларга етакловчи асосий омиллар, мактабдан ташқари қизиқишларни юзага келтирувчи ташқи сабабларни ўргандик²⁸. Ўқувчиларга «Бўш вақтингизда нима билан шу-улланишни афзал кўрган бўлар эдингиз?» саволи билан мурожаат қилдик ва берилган жавоб вариантларидан хоҳлаган икки ёки учтасини танлашни ҳамда уларга нисбатан қизиқиш даражаси ва ҳаётда тутган ўрнига қараб 1,2,3 балл билан белгилашни тавсия қилдик. Қуйидаги жадвалда ўқувчилар берган жавобларнинг умумлашмаси намоён этилади.
Ўқувчиларнинг мактабдан ташқари қизиқишларининг тақсимланиши
6-жадвал