Халқ таълими ходимлари асосий лавозимларининг малака тавсифлари

125-§. Халқ таълими вазирлигининг етакчи
назоратчи лавозимининг малака тавсифлари 
 
Тартиб рақами 
141 
Машғулотларнинг миллий стандарт 
классификатори бўйича коди 
1239 
Ходимлар тоифаси 
Бошқарув 
 
385. Лавозим вазифалари: 
а) ўзига юклатилган топшириқлар ижросини тўлиқ бажариш ва улар юзасидан 
тегишли таклифлар киритиш; 

---

172 
б) ўз йўналиши бўйича халқ таълими тизимининг бўлинмалари муаммолари билан 
боғлиқ бошқа ҳужжатларга киритиш учун берилган таклифларни таҳлил қилиш ҳамда 
умумлаштириш, халқ таълими тизими муассасаларида давлат таълим стандартлари 
мониторингини ташкил қилиш масалалари бўйича услубий ѐрдам бериш, бўлим фаолиятига 
тегишли масалаларни кўриб чиқишда, таълим соҳасида давлат сиѐсатини амалга оширишда, 
таълим стратегиясини ишлаб чиқишда, бош бошқарма ва бўлимнинг амалга оширилган 
ишлар юзасидан ҳисоботларни тайѐрлашда иштирок этиш, ўз вазифасини бажариш учун 
зарур бўлган услубий ишнамалар (жадвал, назорат ишлари, тест материаллари, анкета ва 
бошқалар)ни тайѐрлаш, таълим соҳасида аналитик шарҳлар, прогнозлар тузиш, ижобий иш 
тажрибаларини ўрганиш, уларни умумлаштириш, бош бошқарма ва бўлимнинг чораклик, 
ярим йиллик, йиллик иш режаларини тузиш юзасидан таклифларини йиғиш, уларнинг ўз 
вақтида бажарилиш мониторингини олиб бориш; 
в) ўз йўналиши бўйича умумий ўрта таълим мактабларининг 2-9 синфлари учун 
дарслик ва ўқув-методик қўлланмаларни нашрга тайѐрлаш тўғрисидаги истиқбол режасини 
тузиш, 1-9 синфлар учун дарслик ва ўқув-методик қўлланмалар рўйхатини тайѐрлаш, 
жойлардан дарсликларга бўлган эҳтиѐжларни аниқлаш, дарсликларни ўз вақтида нашр 
этилиши ва жойларга юборилишини назорат қилиш, вилоят ва туманларда дарсликлар 
таъминоти билан шуғулланувчи мутахассислар иш фаолиятини назорат қилиб бориш ва зарур 
бўлган ҳолатларда худудий халқ таълими бошқармалари ва халқ таълими муассасалари 
фаолиятини методик таъминлаш ва ташкил этиш туман (шаҳар) бўлимлари раҳбарларига 
масъул мутахассислар иш фаолияти бўйича тегишли таклифлар бериш, умумий ўрта таълим 
мактаблари учун дарсликларнинг жойларга етказилиши ва улардан фойдаланишни 
такомиллаштириш юзасидан бошқармалар мутахассислари учун махсус семинарлар ташкил 
этилишида раҳбарлик қилиш, дарсликлар ва ўқув-методик қўлланмалар билан умумий ўрта 
таълим мактаби ўқувчиларини тўла таъминлаш, нашриѐтлар томонидан дарсликларнинг чоп 
этилиши ва жойларда сотувни ташкил этилишига доир ишларни ўрганиб бориш ҳамда 
назорат қилиш ва натижалари бўйича вазирлик раҳбариятига тегишли маълумотлар 
тайѐрлаш, таълим марказининг тегишли бўлимлари билан ҳамкорликда қўлѐзмаларни ўз 
вақтида тайѐрланиб, уларнинг нашриѐтларга топширилишини назорат қилиш, яроқсиз ҳолга 
келган дарслик ва ўқув-методик қўлланмаларни утилизация қилиш ишларини ташкил этиш, 
умумий ўрта таълим мактаби ўқувчиларини ижара тизимидаги дарсликлар билан 
таъминланишини назорат қилиш, умумий ўрта таълим мактаблари дарсликлари ва ўқув-
методик қўлланмаларининг нашр этилиши ҳамда таъминлаш тизимини такомиллаштириш 
бўйича бош бошқарма бошлиғига таклифлар киритиш; 
г) ўз йўналиши бўйича Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамаси ҳузуридаги 
Давлат тест маркази билан ҳамкорликда умумий ўрта таълим мактаблари битирувчиларининг 
олий ўқув юртларига киришини, олий ўқув юртларига қабул тестлари натижалари асосида 
уларнинг билимларини диагностик таҳлил қилиш, умумтаълим фанларини ўқитиш 
самарадорлигини оширишга қаратилган чора-тадбирларни белгилашда қатнашиш, ўқувчилар 
қобилиятини, истеъдодини ривожлантириш бўйича ташкил этилган вазирлик тасарруфидаги 
айрим фанлар чуқур ўрганиладиган давлат ихтисослаштирилган умумтаълим мактаб ва 
мактаб-интернатларнинг иш фаолиятини мувофиқлаштириб бориш, республика фан 
олимпиадаларининг туман, вилоят, республика босқичлари, халқаро фан олимпиадаларининг 
ўтказилиши, ушбу йўналишда меъѐрий ҳужжатларнинг ўз вақтида ва сифатли ишлаб 
чиқилишини назорат қилиш, иқтидорли ўқувчилар билан ишлашнинг турли шаклларини 
аниқлашга, танловлар, тавсиялар ишлаб чиқиш; 
д) ўз йўналиши бўйича халқ таълим тизимидаги таълим муассасаларида 
овқатлантиришни ташкил этиш бўйича белгиланган вазифаларни бажарилишини 

---

173 
таъминлашда бошқармаларга яқиндан ѐрдам бериш, халқ таълим тизимидаги таълим 
муассасалардаги ошхоналарнинг моддий-техника базасини мустаҳкамлаш ва улар 
фаолиятини такомиллаштириш борасида маҳаллий ҳокимият органлари ва бошқа тегишли 
ташкилотлар билан ҳамкорлик қилиш бўйича таълим муассасаларида фаолият кўрсатаѐтган 
омбор мудири, ошпаз, ҳамшира ва бошқа ходимлар учун жойларда ўқув-семинарларни 
ташкил этиш; 
е) ўз йўналиши бўйича халқ таълими тизимига оид норматив-ҳуқуқий ҳужжатларни 
ишлаб чиқишда қатнашиш, уларни бажарилишини назорат қилиш, халқ таълими 
ходимларини қайта тайѐрлаш ва уларнинг малакасини ошириш таълим муассасалари 
тингловчиларига вазирлик томонидан сертификат, диплом, педагогнинг рейтинг дафтарчаси 
берилишини таъминлаш, халқ таълими ходимларини қайта тайѐрлаш ва уларнинг малакасини 
ошириш ҳудудий институтларининг қайта тайѐрлов бўйича курсларни очиш ҳақидаги 
ҳужжатларни кўриб чиқиш ва вазирлик раҳбариятига таклиф киритиш, курсларда ўқув 
жараѐнининг олиб борилишини назорат қилиш, халқ таълими ходимларини қайта тайѐрлаш 
ва уларнинг малакасини ошириш таълим муассасалари фаолиятини мувофиқлаштириб 
бориш; 
ж) халқ таълими тизимини ташкил этишга доир норматив-ҳуқуқий ҳужжатларни 
жойларга етказиш ва уларнинг назоратини олиб бориш, вазирликнинг бошқарма ва 
бўлимлари билан фаолият узвийлигини таъминлаш; 
з) ўз йўналиши бўйича жисмоний ѐки психик ривожланишида нуқсони бўлган болалар 
учун ихтисослаштирилган давлат таълим муассасаларидаги ота-она қарамоғидан маҳрум 
бўлган ва жисмоний ривожланишида нуқсони бўлган болаларни ўқитиш ва тарбиялашнинг 
илғор шакллари ва янги педагогик технологияларини ҳамда таълимнинг техник воситаларини 
ўқув ва тарбиявий жараѐнига жорий этишни ташкил қилиш, жамиятда ҳуқуқий маданиятни 
юксалтириш миллий дастури доирасида оналик ва болаликни ҳимоя қилиш, болалар ўртасида 
ҳуқуқбузарликнинг олдини олиш юзасидан олиб борилаѐтган ишларни маънавий-аҳлоқий 
тарбия бўлими билан ҳамкорликда мувофиқлаштириб бориш, уйда якка тартибда таълим 
олаѐтган ногирон болаларни ўқишини назорат қилиш, васийлик ва ҳомийлик органлари 
ишларини йўналтириб бориш, хорижий мамлакат фуқаролари томонида Ўзбекистон 
Республикаси вояга етмаган шахсларни фарзандликка, васийликка, ҳомийликка олиш 
масалаларини кўриб чиқиш; 
и) ўз йўналиши бўйича “Баркамол авлод” болалар марказларининг иш фаолияти ва 
ҳолатини назорат қилиш, “Баркамол авлод” болалар марказларидаги мактабдан ташқари 
ишларни ташкил этиш бўйича услубий ва амалий ѐрдам кўрсатиш, улар билан келишилган 
ҳолда Республика миқѐсидаги анжуманлар ўтказиш режасини шакллантиришда иштирок 
этиш, “Баркамол авлод” болалар марказлари фаолиятини ташкил этиш шўъбасида амалга 
оширилган ишлар юзасидан чорак, ярим йиллик ва йиллик ҳисоботларнинг тайѐрланишини 
таъминлаш, ижро интизомини доимий равишда таъминлаб бориш; 
к) ўз йўналиши асосида халқаро алоқалар бўйича жойларда олиб борилаѐтган ишлар 
ҳақидаги маълумотларни йиғиш, уларни ўрганиб чиқиш ва тегишли маълумотномалар 
тайѐрлаш, халқ таълими тизимидан хорижга хизмат сафарига жўнатилаѐтган ходимлар, 
ўқувчиларга тегишли виза ва рухсатномалар олишида ѐрдам кўрсатиш, улар бўйича тегишли 
ҳужжатларни расмийлаштириш, вазирликнинг бошқа бошқарма ва бўлимлари билан 
ҳамкорликда халқ таълими тизимида ташқи алоқаларнинг бориши ва натижалари ҳақида 
маълумотномалар тайѐрлаш, таълим тизимига хорижий ташкилотлар томонидан тақдим 
этиладиган инсонпарварлик юклари тўғрисидаги маълумотлар базасини юритиш, бўлим 
бошлиғи ҳузуридаги ишлаб чиқариш мажлисларининг баѐнномаларини расмийлаштириш 
ҳамда мазкур ишлар юзасидан бўлим бошлиғига маълумотномалар тайѐрлаш; 

---

174 
л) ўз йўналиши бўйича вазирлик тасарруфидаги ўқув-тарбия муассасаларининг 
педагог кадрларга бўлган эҳтиѐжини аниқлаш борасидаги ишларни ташкил этиш, вазирлик 
тасарруфидаги бошқарув лавозимлари рўйхатига олинган раҳбар кадрларни танлаш, 
ўрганиш, истиқболли ва амалдаги кадрлар заҳирасини шакллантириш масалалари билан 
бевосита шуғулланиш, Олий ўқув юртларининг педагогик мутахассислик бўйича 
битирувчиларини ишга жойлаштирилиши якунлари бўйича таҳлил қилиш ҳамда мазкур 
ишларни мувофиқлаштириш бўйича таклифлар тайѐрлаш, олий педагогика институтлари 
бўйича талабалар контингенти ҳаракатига оид ҳамда умумий ўрта таълим мактаблари педагог 
ходимларининг сони ва таркиби бўйича ҳисоботларни йиғиш, уларни умумлаштириш ва 
статистика ташкилотларига тақдим этиш, педагог ходимлар қўнимсизлиги бўйича 
маълумотларни йиғиш, уларни ўрганиб чиқиш ва тегишли маълумотномалар тайѐрлаш, халқ 
таълими тизими ходимларини Ўзбекистон Республикасининг давлат мукофотлари билан 
тақдирлаш ҳужжатларини тайѐрлаш, ходимларни вазирликнинг “Ўзбекистон Республикаси 
халқ таълими аълочиси” нишони ва Фахрий ѐрлиғи билан тақдирлаш бўйича буйруқлар 
лойиҳасини тайѐрлаш ҳамда раҳбариятга киритиш, белгиланган тартибда “Ўзбекистон 
Республикаси халқ таълими аълочиси” нишонлари, Фахрий ѐрлиқлари, мукофотлаш 
варақалари ва бошқа мукофотлаш ҳужжатларининг ҳисобини олиб бориш, уларга 
буюртмалар тайѐрлаш, сақланишини таъминлаш, мукофотларни топширилишини назорат 
қилиш; 
м) ўз йўналиши бўйича янги қуриб фойдаланишга топширилган спорт иншоотларини 
тасдиқланган меъѐрларга асосан жиҳозланиши ва уларни керакли штат бирликлари билан 
таъминлаш, улар учун берилган спорт жиҳозларидан самарали фойдаланиш мақсадида 
методик қўлланмалар ишлаб чиқиш ва амалий семинарлар ўтказиб бориш, худудий халқ 
таълими бошқарув органларининг соҳага тааллуқли йўналишлари бўйича маълумотларини 
умумлаштириш, умумий ўрта таълим мактаблари ўқувчиларини жисмоний тарбия фани 
бўйича ўқитилиши, мактабдан ташқари спорт секцияларида шуғулланувчилар учун яратилган 
имкониятларни ўрганиш, спорт мусобақалари, тадбирлар ўтказишда ҳудудий халқ таълими 
бошқарув органларига амалий ѐрдам кўрсатиш; 
н) санитария-гигиена талабларига, меҳнатни муҳофаза қилиш, техника ва ѐнғин 
хавфсизлиги қоидаларига риоя қилиш. 
386. Билиши лозим: 
а) давлатимизнинг халқ таълими тизимига оид ва болалар ҳуқуқларини тартибга 
солувчи норматив-ҳуқуқий ҳужжатларини; 
б) бўлимнинг фаолиятини режалаштириш ва мувофиқлаштириб боришда иштирок 
этиш; 
в) умумий ўрта таълимнинг давлат таълим стандартлари, ўқув дастурлари, дарсликлар 
ва ўқув-услубий қўлланмаларини узлуксиз такомиллаштириб бориш йўлларини; 
г) мактабгача, умумий ўрта ва олий педагогик таълим, илмий тадқиқот тизимини 
ривожлантириш манфаатлари йўлида маҳаллий ҳокимият органлари, таълимни бошқарув 
органлари, жамоат ташкилотлари, хорижий давлатларнинг мамлакатимизда фаолият 
кўрсатаѐтган давлат ва нодавлат ташкилотлари билан ўзаро ҳамкорликни йўлга қўйиш 
усулларини; 
д) вазирликнинг бошқарма ва бўлимлари билан фаолият узвийлигини таъминлашни; 
е) умумий ўрта таълим мактабларининг ўқувчилари ўртасида фан мусобақалари, 
кўрик-танловларнинг ўтказилишини мувофиқлаштиришни; 
ж) жамоада соғлом маънавий муҳитни шакллантириш, аҳиллик ва иноқликни 
мустаҳкамлаш бўйича фаолият юритишни; 

---

175 
з) бошқармага келиб тушадиган хат ариза ва шикоятларни кўриб чиқиш ҳамда 
раҳбариятнинг кўрсатмасига мувофиқ, уларга тегишли жавоблар тайѐрлаш, бу масалалар 
юзасидан бош бошқарма, бошқама, бўлимда ижро интизомини таъминлаш; 
и) санитария-гигиена талаблари, меҳнатни муҳофаза қилиш, техника ва ѐнғин 
хавфсизлиги қоидаларини. 
387. Малака талаблари: 
а) камида бакалавр даражасидаги олий маълумот; 
б) хорижий тиллардан бирининг бошланғич босқичини ва ахборот-коммуникация 
технологияларидан фойдаланишни билиши; 
в) камида беш йиллик иш стажи.