Х. М. Шеннаев Т. М. Баймуратов суғурта иши ўҚув қЎлланма

Суғурта ташкилотлари даромад ва харажатларини ҳисоблаш: 
(сўм ҳисобида) 
(+) Бевосита суғурталаш бўйича ҳисобланган суғурта мукофотлари 
910786.8 
(+) Қайта суғурталаш шартномалари бўйича суғурта мукофотлари 
6741.1 
(+) Ўзлаштирилмаган мукофотлари захирасини ўзгартириш 
314695.1 
(=) Ишлаб топилган мукофотлар 
1232223 
(-) Тўланган суғуртавий қопламалар 
1188750.
1 
(-) Қайта суғурталаш шартномаларига биноан қилинган қоплама 
тўловлари бўйича зарарлар 
506.3 
(+) Қайта суғурталашга тақдим этилган шартномаларга кўра, қайта 
суғурталовчилар томонидан қилинган қопламалар бўйича зарарлар 
- 
(=) Кўрилган зарарларнинг нетто қисми 
1189256.
4 
(+) Қайта суғурталашга тақдим этилган шартномаларга кўра ҳисобланган 
қайта суғурталаш бўйича воситачилик тўловлари 
- 
(+) Қайта суғурталашга қабул қилинган шартномалар бўйича 
ҳисобланган воситачилик тўловлари 
840.8 
(=) Қайта суғурталаш бўйича воситачилик тўловларининг нетто қисми 
840.8 
(-) Суғурта ишини юритиш харажатлари 
5136.5 
(-) Қайта суғурталаш ва ретроцессияга ўтказилган рисклар бўйича 
- 

---

108 
ҳисобланган суғурта мукофотлари 
(-) Бевосита суғурталаш бўйича суғуртавий тўловлари (суғурта 
қопламалари) 
- 
(-) Ҳисобланган воситачилик ва брокерлар сийловлари. Қайта 
суғурталаш тантьемлари ва йиғимлари 
321.4 
(-) Зарарларни қоплаш захирасига ўтказилган маблағлар 
1153961.
8 
(-) Қайта суғурталашга қабул қилинган рисклар бўйича қилинган 
қоплама тўловларнинг улуши 
- 
 
Бунда суғурта хизматини кўрсатиш(сотиш)дан тушган ялпи фойда 
қуйидагича ҳисобланади: 
(=) Ишлаб топилган мукофотларининг нетто қисми 
1232223 
(+) Кўрилган зарарларнинг нетто қисми 
1189256.
4 
(+) Қайта суғурталаш бўйича воситачилик тўловларнинг нетто қисми 
840.8 
(-) Суғурта ишини юритиш харажатлари 
5136.5 
(-) Давр харажатлари 
226235.7 
(-) Хизмат кўрсатувчи ишлаб чиқариш ва хўжалик харажатлари 
- 
(=) Асосий фаолиятдан олинган фойда 
189246.4 
(+) Операцион. Инвестицион ва молиявий фаолиятдан олинган даромад 
214343.3 
(+) Операцион. Инвестицион ва молиявий фаолият учун қилинган 
харажат 
- 
(=) Солиқ тўлангунга қадар бўлган даромад(фойда) ёки зарар 
25096.9 
Манба: «Ўзагросуғурта» ДАСКнинг 2002 йил кўрсаткичлари асосида муаллиф 
томонидан ҳисоблаб чиқилган. 
нетто қисми (840,8) йиғиндисидан суғурта ишини юритиш харажатлари 
(5136,5), давр харажатлари (226235,7), хизмат кўрсатувчи ишлаб чиқариш 
ва хўжалик харажатлари жамисини айириш орқали асосий фаолиятдан 
олинган фойда (189246,4 минг сўм) ҳисоблаб топилади. Шундан сўнг, 
инвестицион-молиявий фаолиятдан олинган даромад ва харажатлар 
йиғиндисини қўшиш орқали балансдаги (25096,9 минг сўм) фойда суммаси 
аниқланади.