Х. М. Шеннаев Т. М. Баймуратов суғурта иши ўҚув қЎлланма

Суғурталовчилар 
уюшмаси 
- 
суғурта 
фаолиятини 
мувофиқлаштириш, уюшма аъзоларининг манфаатини давлатнинг қонун 
чиқарувчи ва ижроия органлари олдида ҳимоя этиш ҳамда маҳаллий 
суғурта компаниялари ва хорижий суғурта компаниялари ўртасида ўзаро 
фойдали алоқаларни ўрнатиш мақсадида ташкил этиладиган суғурта 
компанияларининг уюшмаси. Бунга ўзаро суғурталаш жамиятларини 
халқаро уюшмасини, техник рискларни суғурталовчи компаниялар 
иттифоқини, Буюк Британия суғурталовчилар уюшмасини мисол келтириш 

---

209 
мумкин. Ҳозирги пайтда Ўзбекистонда суғурталовчилар уюшмаси ташкил 
этилмаган. Фақат, автосуғурталовчилар иттифоқи фаолият кўрсатмоқда. 
Суғурта қопламаси лимити - суғурта компаниясининг филиали, 
бўлими, шуъба корхонаси томонидан битта суғурта ҳодисаси бўйича 
мустақил тўланадиган суғурта қопламасининг энг юқори миқдори. Бу 
миқдорни суғурта компанияси бошқаруви жойлардаги суғурта суммасининг 
зарарлилик даражасидан, кадрларнинг малакасидан ва бошқа омиллардан 
келиб чиққан ҳолда белгилайди. 
Суғурталовчининг жавобгарлик лимити - тузилган суғурта 
шартномасидан 
келиб 
чиққан 
ҳолда 
белгиланадиган 
суғурта 
компаниясининг мумкин бўлган энг юқори даражадаги жавобгарлиги. 
Суғурталовчининг жавобгарлик лимити суғурта полисида ўз аксини топади. 
Суғуртани туркумлаш (классификациялаш) - 1) суғурта турларини 
иерархия кўринишида тармоқларга, тармоқчаларга ва турларга бўлиниши. 
Бунда ҳар бир кейинги бўғин олдинги бўғиннинг бир қисми шаклида 
ифодаланади. 
Суғурта 
объекти 
суғуртанинг 
тоифаси, 
суғурта 
жавобгарлигининг ҳажми ва суғурта қисмининг шакли суғуртани 
туркумлашнинг асосий мезони бўлиб ҳисобланади. 2) хориж амалиётида 
суғурта турларини тартиблаштирилган тизими. Ҳозирги вақтда Европа 
Иттифоқи давлатларида суғуртанинг ягона классификацияси ишлаб 
чиқилган ва ҳаётга жорий этилган.