guruh talabasi ning “Iqtisodiyot” fanidan tayyorlagan kurs ishi mavzu

O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY VA O’RTA MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI
MUQIMIY NOMIDAGI QO’QON DAVLAT PEDAGOGIKA INSTITUTI
MAKTAB MENEJMENTI TA’LIM
YO’NALISHI
_______– GURUH TALABASI
_________________________ning
“Iqtisodiyot”
FANIDAN TAYYORLAGAN
KURS ISHI
MAVZU: QADIMGI HINDISTONDAGI IJTIMOIY-IQTISODIY G’OYALAR.

Ilmiy rahbar: _____________________________

QO’QON – 2022 y

MAVZU: QADIMGI HINDISTONDAGI IJTIMOIY-IQTISODIY G’OYALAR.

MUNDARIJA
KIRISH…………..……………………………………………………………….3

1-BOB. QADIMGI HINDISTONDA ILK IQTISODIY G’OYALARNING SHAKLLANISH JARAYONLARI.............................................................5
1.1 Qadimgi Sharqda iqtisodiy ta’limotlar vujudga kelishining ijtimoiy-iqtisodiy asoslari…………………………………………………………………………….5
1.2. Qadimgi Hindistonda dastlabki iqtisodiy g’oyalarning shakllanishi…....…..11

2-BOB. MANU QONUNLARI VA “ARTXASHASTRA” ASARLARIDA QADIMGI HINDISTONDAGI IQTISODIY G’OYALARI............................14
2.1. Manu qonunlari axloqiy me’yorlar belgilovchi qoidalar to’plami sifatida…14
2.2. “Artxashastra” asarida Qadimgi Hindistondagi iqtisodiy g’oyalar…………..17

XULOSA……………………………………………..……………………..……26
ADABIYOTLAR RO‘YXATI…………………………...…….………………..29

KIRISH
Kurs ishi mavzusining dolzarbligi. Insoniyat o`zining ko`p ming yillik tarixi davomida katta iqtisodiy va ijtimoiy taraqqiyot yo`lini bosib o`tgan. Har bir davrda u yoki bu mamlakatda ayrim shaxslar (olim yoki hokimlar) tomonidan shunday iqtisodiy ahamiyatga molik fikr, g`oya, nazariya, konsepsiyalar ilgari surilgan va amalga oshirilganki, bir holda shular tufayli davlat va xalqlar ravnaq topgan, ba'zida tushkunlikka uchragan. Ana shu iqtisodiy g`oyalarni har tomonlama chuqur o`rganish, tahlil etish, ular orasidan umumbashariy ahamiyatlilarini ajratib olib, hozirgi davrga, ya'ni hayotga tadbiq etish nihoyatda ham amaliy, ham nazariy foydalidir, chunki ularda ko`p yillik tajriba mujassamlashgan bo`ladi.
Taniqli iqtisodchi olim J.K.Gelbreyt: "Amalda iqtisodiy g`oyalar o`z davri va vujudga kelish joyining mahsuli bo`lib, ular bilan chambarchas bog`langandir; bu g`oyalarni ular tushuntirib berayotgan dunyodan mustaqil ravishda ajratib qarash mumkin emas; bu dunyo esa doimo o`zgarishda bo`ladi, agar bu g`oyalar o`z maqsadlariga to`la javob berishni ko`zlasalar, doimo shunga mos ravishda o`zgarib turishlari kerak", deb yozgan edi.
Iqtisodiy fan manbalarini avvalo jahon sivilizatsiyasining beshigi bo`lgan qadimgi Sharqdan izlamoq mantiqan to`g`ridir.
Iqtisodiy g`oyalarning shakllanishi insoniyatning paydo bo`lishi bilan boshlangan. Ammo, hozirgi paytda qo`lyozmalarda aks ettirilgan g`oyalargina tahlil qilingan. Shu sababli iqtisodiy ta'limotlar tarixi quldorlik jamiyati, aniqrog`i, xususiy mulk paydo bo`lishi bilan boshlanadi, deyish o`rinlidir.
Iqtisodiy ta’limotlar tarixiy rivojlanish jarayoniga muvofiq tarzda o’rganiladi. Shu bilan birga shu narsani qayd qilib o’tish kerakki, iqtisodiy ta’limotlar tarixizamonaviylikka yo’naltirilgan. Bu ko’rilayotgan muammolarning hozirgi kundagi faolligi bilan ifodalanadi. Qadimgi davr iqtisodiy g’oyalari tahlili faqat tarixiy jarayonlarni o’rganish uchun amalga oshirilmaydi. Albatta, bugungi kunning dolzarb muammolarini to’la hal etishda tarixdan tayyor javob toppish qiyin, ammo o’tgan donishmandlarning fikr-mulohazalari hozirda va kelajak to’g’risida to’g’ri xulosa chiqarish va yangi g’oyalarni yaratish uchun imkon beradi. Tarixiy tajriba shunisi bilan ham qimmatlidir. Tarixiy o’tmishni bilish hozirgi davr ibtidosini yaxshiroq tushunishga yordam beradi.