Guliston davlat universiteti sattarov s. M

I.Ustyurt ekoturistik rayoni. Ustyurt– O‘zbekistonning shimoli-g‘arbiy– Qoraqalpog‘istonda joylashgan plato(er yuzasi kam parchalangan yassi tekislik). Uning maydoni juda katta(200 ming km), yo‘llari asfaltsiz, notekis bo‘lgani uchun ham ekoturistik marshrutlar"djip" rusumdagi mashinalar, samolyot yoki vertolyotlarda olib borilgani ma’qul. Ustyurtning sayyohlarni o‘ziga jalb qiladigan ekoturistik ob’ektlariga:
"CHink" - dunyoda eng katta va yagona 60-150 metrlik tik qoyali jarlar bilan o‘ralgan plato;
doimiy oqar suvlarga ega bo‘lmagan, lekin yer osti suvlariga ega supasimon tekisligi;
davolash xususiyatiga ega bo‘lgan juda katta(1000 km) tuzli Borsakelmas sho‘rxoki. Unda o‘simlik dunyosi deyarli yo‘q. Osh tuzi va balchiqli tuzning qatlami 16-27,5 m gacha boradi. YAngi ochilgan Qo‘ng‘irot soda zavodi aynan Bosakelmas tuzlari xisobiga qurilgan;
neolit davridan qolgan"Ustyurt makoni". Unda qadimiy odamlar yashagan60 ga yaqin tabiiy ob’ektlar aniqlangan.
Ularning ichida ham tarixiy, ham ekoturistik ahamiyatga molik"Tempa" makoni bo‘lib, undan arxeolog S.P.Tolstov boshchiligidagi Xorazm ekspeditsiyasi 1300 dan ortiq chaqmoqtosh qurollarini topgan.
II.Orol va Orolbo‘yi rayoni ekologik inqirozli ekoturistik hudud bo‘lgani uchun ham unda yuzaga kelgan ekologik inqiroz holati asosiy ekoturistik ob’ekt bo‘lib hisoblanadi. Ekoturistik marshutlar bir paytning o‘zida ham Orolning qurigan, ham uning ta’sirida turgan Orol atrofi hududlarini qamrab olishi zarur. Ekoturlarni nafaqat trekking (piyoda) yoki tuya va otlarda, balki samolyot va vertolyotlar orqali ham amalga oshirish lozim. Zero u yuqorimasofadan turib katta va tekis maydonni vizual kuzatish imkoniyatini beradi. Orol dengizining shimoli-g‘arbiy qismida joylashgan va kundan kunga kattalashib borayotgan Borsakelmas oroli insonlarni atrof tabiiy muhitga salbiy ta’sirini aks ettiruvchi
ekoturistik ob’ektdir. Unda Qozog‘iston Respublikasi Borsakelmas qo‘riqxonasi tashkil qilingan.
III. Amudaryo rayoni. Amudaryoning o‘zaniga yaqin har ikkala sohillarida to‘qayzorlar mavjud bo‘lib, ular ekoturlar uchun juda qiziqarli noyob landshaft ko‘rinishlardan hisoblanadi. Quyi Amudaryoning o‘ng sohilida to‘qay landshaftidagi qushlar va hayvonlarni muhofaza qilish uchun Badayto‘qay qo‘riqxonasi tashkil etilgan. Unga ma’rifiy-ma’naviy maqsadda tashrif buyurishni uyushtirish lozim. Ornitofaunani saqlash uchun Xorazm buyurtmaxonasi tashkil etilgan. Bulardan tashqari Qizilqumning g‘arbiy qismida, Amudaryoning o‘ng qirg‘og‘ida, kembriy va kembriygacha burmalangan tog‘ jinslari ochilmalaridan iborat, balandligi485 metrlik Sulton Vays tog‘lariga ekoturlar uyushtirish mumkin. Amudaryo rayonida O‘zbekistonning qo‘hna o‘lkalaridan biri Xorazm joylashgan. Xorazmdagi arxitektura yodgorliklari tarixiy turizm markazlaridan biri hisoblanadi. Ekoturlarni tarixiy turlar bilan kompleks olib borish tavsiya etiladi.