Guliston davlat universiteti jismoniy tarbiya va jismoniy madaniyat kafedrasi jismoniy tarbiya gigiyenasi va sportning tibbiy fiziologik asoslari

Nazorat savollari
Jaroxat deyilganda nimani tushunasiz.
Sportda uchraydigan jaroxatlar to’g’risida ma’lumot bering.
Jaroxatlarni oldini olish uchun nima ishlar qilish kerak.


Foydalanilgan adabiyotlar:
1. Jismoniy tarbiya va sport to’g’risida O’zbekiston Respublikasi qonuni O’zbekiston Respublikasi Prezidenti I.Karimov, Toshkent . 1992 yil.
2. Rixsieva A.A., Turaxodjaev A.X. “Sport tibbiy asoslari” o’quv qo’llanma, Tashkent, Tibbiy 1985 yil.
3. Abu Ali ibn Sino vidayushiysya vrach, ucheniy, entsiklopedist. Tashkent, tibbiy 1980 g.
4. Rixsieva A.A., “Abu Ali ibn Sino o roli fizicheskix uprajneniy v soxranenii zdorovya cheloveka”. 1981 yil. Toshkent “O’qituvchi”
5. Sharq allomalarini zamonaviy sport tibbiyotiga qo’shgan hissalari: “Sog’lom avlod tarbiyasi” Toshkent, anjuman 1 qism 1993 yil, 2 qism 1994 yil.
6. Dubrovskiy V.I., Sportivnaya tibbiy., Moskva, “ VLADOS”, 2002 g.
17. mavzu: Sportchilarda shifokor pedagogik nazorat o’tkazish mazmuni va metodlari.


REJA
1. Sport tibbiyotining asosiy ish turlari.
2. Jismoniy tarbiya va sport bilan shug’ullanuvchi kishilarni meditsina ko’rigadan o’tkazish.
3. O’z-o’zini tekshirishning taxminiy kundaligi.


Mavzuga oid tayanch tushuncha va iboralar:
1. Tibbiyotning asosiy ish turlari, meditsina xizmati, o’z-o’zini tekshirish, shifokor nazorati.
Identiv o’quv maqsadi:

1. 
   Sport tibbiyotining asosiy ish turlarini biladi.
   
2. 
   Jismoniy tarbiya va sport bilan shug’ullanuvchi kishilarni meditsina ko’rigadan o’tkazishdan maqsad nima ekanligini tushuntirib bera oladi.
   
3. 
   O’z-o’zini tekshirish kundaligini tutishdan maqsad nima eakanligini biladi.
   

Birinchi savolning bayoni: Fizkultura va sport bilan shug’ullanuvchi kishi-lar sog’lig’i ustidan muntazam meditsina nazoratini o’rnatish va olib borish; trenirovkani tuzishda sport-chilarning shaxsin xususiyatlariga qarab trenerlarga ko’maklashish.
Fizkultura va sport bilan shug’ullanuvchilar-ning salomatligini, funktsional holatitsi va shu bilan birga jismoniy mashg’ulotlar noto’g’ri uyushtirilishi oqibatida salomatlngida yuz beradigan har xil poxush o’zgarishlarni erta aniqlashda qo’llanadigan meditsina tskshirish mstodlarini takomillashtirish, yangi mukam-mal usullarni ishlab chiqish va sport meditsinasi ama-liyotiga jorik qilish;
Fizkultura va sport mashg’ulotlari bilan shu-g’ullanuvchilarning kasallanish va shikastlanishining sabablarini o’rganish, ularni davolash va profilakti-ka chora-tadbirlari bilan birg’a olib borishdir.
Bu vazifalar fizkultura harakatining sog’-lomlashtirish qoidalariga va vatanimiz meditsinasi-ning profilaktik po’nalishiga to’la ravishda mos bo’l-gan sport meditsinasinnng mazmunini belg’ilab beradi.
Sport meditsinasining asosiy ish turlari quyida-gilardir:
— fizkultura va sport bilan shug’ullanuvchi kishi-larni meditsina ko’rigndan o’tkazish; — etakchi sportchilarni dispanser kuzatuviga olish (dispanserizatsiya qilish);
— vrach-pedagogika nazoratini olib borish; jismo-niy tarbiya va sport bilan shug’ullanish jarayonida sportchilarning salomatligini mustahkamlashda sog’-lomlashtirish, davolash va profilaktika chora-tadbir-larini tashkil qilish;
— jismoniy tarbiya va sport mashg’ulotlari uchun ajratilgan joylar, musobaqalar o’tkaziladigan joy-lar sharoiti ustidan, shu jumladan sport iqshootlari ustidan sanitarnya-gigiena jihatidan nazorat qilish;
— sport musobaqalarini o’tkazishda meditsina xiz-mati ko’rsatish;
— fizkultura-sog’lomlashtirish ishlarining omma-viy turlarini o’tkazishda meditsina xizmati ko’rsatish;
— sport travmatizmining oldini olish;
— ilmiy-tekshirish va metodik ishlarni olib bo-rish;
— meditsina va sportga oid masalalar bo’yicha kon~ sultatsiyalar berish;
— sportchilar o’rtasida sanitariya-oqartuv ishlari-ni olib borish va" keng omma orasida fnzkulturaning umumiy g’oyalarini propaganda qilishga doir agitatsiya ishlarini amalga oshirish.