Guliston davlat universiteti filologiya fakulteti

21-mashq. Berilgan matndagi gaplarni quyidagi tartibda ikki guruhga ajratib yozing. Inkor bildiruvchi vositalar nima uchun inkor gap hosil qilmayotganini tushuntiring.
a)inkor vositasiz tasdiq gaplar; b) inkor vositali tasdiq gaplar.
...Ko’p vaqt mobaynida odatga aylangandan keyin oshqozon nonushtani kutadi. Men uchun nonushta keraksiz narsa. Tana tuni bilan dam oldi, hech qanday energiya sarf qilgani yo’q. Nega endi inson, tanani uzoq vaqt dam olganidan keyin ertalabki nonushtada oshqozonni zo’r ovqatlar bilan to’ldirish kerak, shuning uchun ham, yana takrorlayman: «Eydigan ovqatingiz jismoniy harakatingizga muvofiq bo’lishi kerak».
Nonushtasiz yashashga tashviq qilishimning yana bir sababi kechasi bilan to’plangan quvvatning ertalabki ovqatni hazm qilishga sarf bo’lishini istamaslikdir. (Pol Bregg)
9-amaliy mashg’ulot
Bosh bo’laklar va ularning ifodalanishi
Ajratilgan vaqt – 2 soat
Darsning maqsadi: talabalarning ega va kesim, ularning gapni shakllantirishdagi roli to’g’risidagi bilimlarini mustahkamlash, ularda har qanday gapdan gapning grammatik asosi, ega va kesimni ajrata olish ko’nikmasini hosil qilish.
Identiv o’quv maqsadlari
1. Berilgan matndagi gaplarning bosh bo’laklarini topadi.
2. Topgan bosh bo’laklarning ifodalanishini aniqlaydi..
3. Ularni tuzilishiga va materialiga ko’ra turlarga ajratadi.
4. Ega va kesimning o’zaro moslashish darajasini aniqlaydi.
5. Ega va kesim o’rtasiga kerakli tinish belgisini qo’yadi.
7. Ega va kesim orasiga tire qo’yilish o’rnlarini amalda ko’rsatib beradi.
22 - mashq.
Xalqimizning kelajagi, eng avvalo, uning o’ziga, ma’naviy qudratiga va milliy onginig ijodiy kuchiga bog’liqdir (I.Karimov) Yolg’onchilik kishini adolatdan yuz o’girtiradi. (A.Beruniy). Go’zal tashbehlar go’zal fikrga yarashib, uni avaylab turadi. (V.Gyugo) Zerikish bekorchilik mahsulidir.(Stendart) Aroq o’zi oq, ammo burunni qizartirib, obro’ni qora qiladi. (A.P.Chexov) Eng katta boylik-ochko’z bo’lmaslik. (Seneka) Hasislik qancha kuchli bo’lsa, rahm-shafqat shuncha kuchsiz. (F.Petrarka) Eng tuban tuyg’ular ichidagi eng tubani -qo’rquv. (V.Shekspir) O’z yaxshiliklari bilan maqtangan odamdan qo’rqaver. (M.Ebner-Eshenbax) Aqlning halolligi haqiqat oldida chekinmay, unga intilish, har qancha qiyin bo’lganda ham uni topish, engil, qulay, yarim-yorti xulosalar, haqoratli soxtagarchiliklardan jirkanishdadir. (R.Rolan) Halollik har qanday martabani bezaydi. (F.Shiller)