Guliston davlat universiteti filologiya fakulteti

ISHNI BAJARISH TARTIBI

1. 
   Fe'lning umumkategorial va ichki kategorial grammatik ma'nolari, funktsional formalari aytib beriladi.
   
2. 
   Fe'llarni semantik guruhlarga ajratib beriladi.
   
3. 
   Fe'lning leksik-grammatik xususiyatlariga ko`ra turlari tushuntirib berilladi.
   
4. 
   Fe'lning ma'nosi, semantik guruhlari, morfologik belgilari tushuntirib beriladi.
   
5. 
   Fe'lning daraja (nisbat) kategoriyasi izohlab beriladi.
   
6. 
   Fe'lning bo`lishli-bo`lishsizlik kategoriyasi aytib berilladi.
   
7. 
   Fe'lning mayl kategoriyasi ajratib beriladi.
   
8. 
   Fe'lning zamon kategoriyasi tushuntirib beriladi.
   
9. 
   Fe'lning funktsional formalari tushuntirib beriladi.
   

1-savol bo’yicha savol va topshiriqlar
1.1.
1-topshiriq. Matndagi fe’llarni topib, umumkategorial, ichki kategorial va funktsional formalarini aniqlang, tushuntiring.

1. 
   Badantarbiya mashqi tanani baquvvat qilsa, fikr yuritish mashqi aqlni kuchaytiradi.
   

2. Ishlamaslik har doim lanjlikni keltirib chiqaradi, lanjlikdan keyin esa nogironlik keladi.
1.2.
1-topshiriq. Fe’llarni topib leksik-grammatik xususiyatlari va turini (mustaqil va yordamchi fe’l ekanligini) ayting.
Biz bir qorindan talashib chiqqan xalqlarning vakillarimiz. Bizning beshigimiz bir erda bo’lgan. Qozoq onasining aytgan allasiga o’zbek bolasi ham uxlagan. O’zbeklar tojiklar bilan bir hovlida yashaganlar. Navoiyni turkmanlar o’zbeklarday yaxshi ko’rar edilar, qirg’izning to’yi o’zbeksiz o’tmagan. Bizning xalqlarimiz bir-biridan qiz olib, qiz berib quda bo’lib kelganlar. Bizning bobolarimizning qabrlari bir-biriga juda yaqin qo’yilgan. Bizning urug’larimiz bir-biriga chatishib ketgan. Bizning xalqlarimizni bir-biridan ajratib bo’lmaydi. O’zbek xalqining e’tiqodi –shu. (H.O.)
2-topshiriq. Quyidagi savollarga og’zaki javob bering.
1. «Yordamchi fe’l», «ko’makchi fe’l» atamalari ma’nosidagi farq nimada?
2. Qanday fe’llarni «ko’makchi fe’l» deymiz?
3. Etakchi va ko’makchi fe’lli birikuvlar qanday nomlanadi?
3-topshiriq. Ko’makchi fe’lning etakchi (mustaqil) fe’lga birikish formasini berilgan misollar asosida tushuntiring.
Yumalab ketmoq, olib ketmoq, boshlab ketmoq, o’qib ketmoq, so’zlab ketmoq, yurib ketmoq, bitirib ketmoq.