Glossariy adolat

MAFKURAVIY XAVFSIZLIK – shaxs, millat, jamiyat, davlatning turli mafkuraviy tajovuzlardan himoyalanganlik darajasini tavisflovchi tushuncha. Halqning o’z maqsad va intilishlariga mos milliy g’oyani qay darajada egallab olganligi, mafkuraviy immunitetning shakllanganligi, kishilar ma’naviyatida g’oyaviy bo’shliqqa yo’l qo’yilmaganligi mafkuraviy xavfsizlik darajasini ifodalaydi.
MAFKURAVIY TOLERANTLIK (BAG’RIKENGLIK) – ezgu maqsadlarni ko’zlagan xilma-xil qarashlarga, yondoshuvlarga toqatni, ular bilan hamkorlikka tayyorlikni ifodalovchi tushuncha.
MA’NAVIY BARKAMOL INSON – komil inson tushunchasi bilan hamohangdir. Ayni vaqtda ma’naviy barkamol inson tushunchasi sog’lom avlod tushunchasi bilan ham bog’lanib ketadi. Ilmiy adabiyotlarda bu tushunchalar alohida-alohida ishlatilsa-da, mohiyatan ularning hammasi inson axloqi va odobini, ularda shakllangan barcha ijobiy xislatlarni, ularning insonlarga, jamiyatga va Vatanga bo’lgan munosabatlaridan tortib, toki oilaga, ota-onaga va boshqalarga munosabatlarining barcha qirralarini qamrab oladi.
MA’NAVIYAT – kishilarning falsafiy, huquqiy, ilmiy, badiiy, axloqiy, diniy tasavvurlari va tushunchalari majmuidir. Ma’naviyat insonning butun umri davomida uning kuchiga kuch qo’shadigan, idrok va aql zakovatini kengaytiradigan va mustahkamlaydigan vositadir. Ma’naviyat jamiyat taraqqiyoti, millat kamoloti va shaxs barkamolligini belgilab beruvchi asosiy mezonlardan biri hisoblanadi chunki, ma’naviyat rivojlangandagina jamiyatda iqtisodiy va ijtimoiy-siyosiy barqarorlik vujudga keladi hamda mamlakat va millat taraqqiy etadi.
MA’RIFAT – bilish, bilim, tanish va ma’lumot, - degan ma’noni anglatadi. Insoniyatning bir jamiyatdan ikkinchi jamiyatga, bir tarixiy davrdan ikkinchi bir yangi tarixiy davrga o’tishi ma’rifatparvarlikdan boshlanadi. Ta’lim–tarbiya, iqtisodiy, siyosiy, falsafiy diniy g’oyalar majmui asosida kishilarning ong – bilimini, madaniyatini o’stirishga qaratilgan faoliyat. “Ma’rifat” tushunchasi “ma’naviyat” va “madaniyat” tushunchalari bilan chambarchas bog’langandir; ma’rifat tarixi jamiyat tarixining ajralmas qismidir.