Glossariy adolat

IQTISODIY MADANIYAT – deganda iqtisodiy bilim, iqtisodiy ong, iqtisodiy faoliyat, iqtisodiy-ijtimoiy munosabatlar tushuniladi. SHaxs iqtisodiy madaniyat jamiyat iqtisodiy madaniyatining tarkibiy qismidir. SHaxs iqtisodiy madaniyatining kamol topishi uchun iqtisodiy qadriyatlarni, iqtisodiy bilimlarni puxta egallashi lozim, shundagina u erkin iqtisodiy faoliyat yurita oladi.
KADRLAR TAYYORLASHNING MILLIY MODELI TIZIMI – O’zbekiston Respublikasi Oliy Majlisi tomonidan 1997 yilning 29 avgustida “Kadrlar tayyorlash milliy dasturi to’g’risida” qaror qabul qilindi. Ushbu dasturda (3-bandi) kadrlar tayyorlashning milliy modeli quyidagi tarkibiy qismlardan iboratligi belgilab qo’yilgan:
1. SHaxs – kadrlar tayyorlash tizimining bosh sub’ekti va ob’ekti, ta’lim sohasidagi xizmatlarning iste’molchisi va ularni amalga oshiruvchisi.
2. Davlat va jamiyat – ta’lim va kadrlar tayyorlash tizimining faoliyatini tartibga solish va nazorat qilishni amalga amlga oshiruvchi kadrlar tayyorlash va ularni qabul qilib olishning kafillari.
3. Uzluksiz ta’lim – malakali raqobatbardosh kadrlar tayyorlashning asosi bo’lib, ta’limning barcha turlarini, davlat ta’lim standartlarini, kadrlar tayyorlash tizimi va uning faoliyat ko’rsatish muhitini o’z ichiga oladi.
4. Kadrlar tayyorlash tizimida – fan yuqori malakali mutaxassislar tayyorlovchi va ulardan foydalanuvchi, ilg’or pedagogik va axborot texnologiyalarini ishlab chiquvchi.
5. Kadrlar tayyorlash tizimida ishlab chiqarish – kadrlarga bo’lgan ehtiyojini, shuningdek, ularning tayyorgarlik sifati va saviyasiga nisbatan qo’yiladigan talablarni belgilovchi asosiy buyurtmachi, kadrlar tayyorlash tizimini moliya va moddiy-texnik jihatidan ta’minlash jarayonining qatnashchisi (“Barkamol avlod–O’zbekiston taraqqiyotining poydevori”, T., 2008., 41-53 b.).
KONSTITUTSIYA (lotincha “Konstitutsio” – tuzilish, tartib) – davlatning asosiy qonuni.
KOMIL INSON – tushunchasi ma’naviy barkamol inson tushunchasi bilan hamohangdir. Ma’naviy barkamollikka erishmay komil inson darajasiga yetish mumkin emas. Demak, ma’naviy barkamollikka intilish - bu komil inson darajasiga erishish uchun intilishdir. Komillikka inson butun umri davomida erishib boradi.
KAMTARLIK – odamni bezaydi, obro’sini oshiradi, do’stlarini ko’paytiradi. Kamtarlik - insoi ichki ma’naviy dunyosining namoyon bo’lishidir. Agar insonning qonida, qalbida yumshoqlik, saxovat, odob-andisha, sharm-hayo, or-nomus, oriyat bo’lmasa, ming harakat kilmasin, baribir, odamlar ko’ziga kamtar bo’lib ko’rina olmaydi.
MADINA – (arab. – shahar, to’liq arabcha nomi – Madinat Rasululloh yoki Madinat an-nabiy - payg’ambar shahri) – Saudiya Arabistonining shimoliy g’arbiy qismidagi shahar. Hijoz viloyatida. Xalq uni Madinai munavarra – Nurafshon shahar deb e’zozlaydi. Makkadan 400 km. shimolda joylashgan. Madinaga asos solingan vaqt noma’lum. Qadimgi YAsrib (YAtrib) ilk o’rta asrlardan boshlab Madina deb atalgan. 622 yil Muhammad s.a.v. Makkadan Madinaga ko’chib o’tganlar va qolgan umrlari shu yerda kechgan.
MADANIYAT – kishilarning tabiatni, borliqni o’zlashtirish va o’zgartirish jarayonida yaratgan moddiy, ma’naviy boyliklar hamda bu boyliklarni qayta tiklash va bunyod etish yo’llari va uslublari majmui.