Glossariy adabiy til

Tavsifiy fonetika - xususiy fonetikaning ichki bir turi. U muayyan tilning fonetik tizimini statika holatida (til taraqqiyotining oldingi bosqichlarida yuz bergan hodisalar bilan bog'lamay) o'rganadi.
Tovushning fizik-akustik tabiati — tovushning balandligi, kuchi, tembri, cho'ziqligi, ularning eshitilish xususiyatlari.
Gers (Hz) — tebranayotgan jismning (masalan, un paychalarining) tinch holatdagi nuqtadan ikki (qarama-qarshi) tomonga bir marta borib kelishi. Ovozning past yoki balandligi gerslar miqdori bilan belgilanadi.
Infratovush — 16 Hz dan kam chastotali tovush.
Ultratovush — 20000 Hz dan ortiq chastotali tovush. Tovushning balandligi — tovushning un paychalari tebranishi chastotasiga bog'liq sifati. Tovushning kuchi — 1 sm2 maydondan 1 sekundda o'tadigan energiya miqdori. U detsibel bilan o'lchanadi. Tovush tembri — tovushning asosiy ton (ovoz) va yordamchi tonlar (obertonlar) qo'shilmasidan tarkib topuvchi sifati.
Formantlar — tovush tembrini ifodalovchi va uning boshqa tovushlar tembridan farqini ko'rsatuvchi chastotalar. Spektograf — tovush formantlarini aniqlovchi maxsus apparat.
Tovush cho'ziqligi - tebranishning oz yoki ko'p vaqt davom etishi.
Tovushning sifat belgilari — tovushning balandligi, kuchi (intensivligi), tembri. Tovushning miqdor belgisi - tovushning cho'ziqligi. Nafas apparati — havo manbayi. Bu apparat o'pka. bronxlar, traxeya, diafragma, ko'krak qafasi kabi a’zolardan iborat.
Bo‘g‘iz bo'shlig'i — traxeyaning yuqori (kengaygan) qismi. Unda un paychalari va bir qancha tog'aylar mavjud. Bo'g'iz bo'shlig'i ovoz manbayi hisoblanadi (un paychalari tebranishidan ovoz hosil bo'ladi).
Halqum — bo'g'izdan yuqoriroqdagi bo'shliq. U rezonatorlik vazifasini bajaradi.
Og‘iz bo'shlig'i — til, kichik til, tishlar, lablar,lunjlar, qattiq va yumshoq tanglaylar, til osti muskullaridan iborat apparat. U shovqin va qo'shimcha tonlar manbayi sanaladi.