Suvneft kontakti – neft yoki neftgazli uyumdagi suv va neft qatlamlari orasidagi chegara.
Tabiiy saqlagich – tushunchasining geologik nuqtai nazardan o‘ndan ortiq tavsifi mavjud bo‘lib, ulardan eng ko‘p tarqalgani I.O.Brod va N.A.Yeremenko (1964 y.) taklif qilgan tushuncha, ya’ni tabiiy saqlagichlar neft, gaz va suv saqlanadigan tabiiy ombor bo‘lib, uning ichida ular harakatlanishi mumkin. Tabiiy saqlagichlar kollektorlardan farqli o‘laroq, quyidagi xususiyatlarga ega: neft, gaz va suv uchun tabiiy sig‘im bo‘lib, uning mavjudligi kollektorni yomon o‘tkazuvchan jinslar bilan munosabati orqali belgilanadi, kollektor turi, sig‘imi gidrodiiamik sharoitlari, qatlam energiyasi, joylashish sharoiti va shakli bilan ajralib turadi.
Torf – turli darajada parchalangan va gelga aylangan o‘simlik qoldiqlari to‘plamidan iborat. Kimyoviy tahlil bo‘yicha torfda vosk, smolalar, yog‘ kislotalari, uglevodlar, lignin va uning o‘zgargan mahsulotlari – gumin kislotalari, sellyuloza va parchalanmagan o‘simlik qoldiqlari uchrashi mumkin.
Toshko‘mir – to‘q kul rangdan qoragacha bo‘lgan turli darajada yaltiroq, ba’zan xira, gumin kislotalarisiz bo‘ladi. Ularda organik massaga nisbatan uglerodning miqdori 75% dan 92% gacha boradi. Toshko‘mirlar uchuvchi komponentlari va uglerod miqdori bo‘yicha tasniflanadi.
Tutqich – tabiiy saqlagichlarning neft va gazni tutib qolishi mumkin bo‘lgan va ularni to‘plami hosil bo‘ladigan qismi. Qatlamli va massiv saqlagichlarda qatlamlarni qavariq bukilmalari yoki gumbazsimon shakldagi rif massivlari neft va gaz uchun tutqich hisoblanadi.
Uglekisliy gaz (karbonat kislota) – uglerod ikki oksidi (CO2). Mo’tadil sharoitda gaz, - 780C da qorga o’xshash massaga (quruq muzga) aylanadi, qizdirilganda gaz holatiga o’tadi. Havoga nisbatan zichligi 1,539. Bir litr karbonat kislotasi 00C da va 760 mm simob ustunida 1,976 g ga teng.
Uglerod – Mendeleyev davriy sistemasining 4 guruhidagi kimyoviy element. Elementar uglerod ikki xilda - olmos va grafit ko’rinishida uchraydi. Grafitni alohida shakli amorf uglerod hisoblanadi. Oddiy temperaturada uglerod inert. Yuqori temperaturada esa ko’pchilik elementlar bilan reaksiyaga kirishadi. Uglerod atomlarini o’zaro qo’shilib organik birikmalarning uglerodli skeletini tashkil etuvchi turli chidamli zanjir va sikllarni hosil qilishi uning muxim xususiyatlaridan biri hisoblanadi.
Do'stlaringiz bilan baham: |