Глоссарий

11.3. Сувоқ форсункалари

Сувоқ форсункалари қоришма ўзаткични эркин очиқ учида жойлаштирилиб пардоз этилаётган юзага ҳаракатчанлиги 7 мм.дан кам бўлмаган ва тўлдирувчи фракцияси 5 мм дан катта бўлмаган қурилиш қоришмаларини сепишга мўлжалланган. Форсункалар қоришма оқимини алоҳида майда қисмларга бўлувчи бикир ёки эластик учликка (сопло) эга бўлган ва қоришмани пардоз этилаётган юзага жипс ёпишишини таъминловчи керакли шакл ҳамда тезлик берувчи қурилмадир. Форсункалар икки турли қилиб ишлаб чиқарилади: пневматик ва механик (компрессорсиз) таъсир этувчи.

Пневматик форсункалар. Пневматик форсункаларда қоришма компрессордан 0,2...0,6 МПа босим остида берилган сиқилган ҳаво таъсирида учликда бўлакларга бўлиниб катта тезлик билан ташқарига чиқарилади. Пневматик форсункалар сиқилган ҳавони узатилишига қараб ҳалқасимон (11.4-расм, а) ва марказлашган (11.4-расм, б) бўлинади.

11.4– расм. Сиқилган ҳаво таъсирида ишловчи пневматик сувоқ форсункалари.

Механик таъсир этувчи форсункаларда қоришмани бўлиниши ва юзага сепилиши қоришма насос ҳосил қилган босим остида ва унниг қоришмага берган кинетик энергияси ҳисобига амалга оширилади. Механик форсункаларда ясси “машъала” ҳосил қилувчи тирқишли соплолар қўлланилади. Ушбу форсункалар билан ҳаракатчанлиги 9 см ва ундан юқори бўлган қоришмалар сувалади. Улар икки турли қилиб ишлаб чиқарилади: тирқиши тартибга солинадиган (11.5-расм, а). ва тартибга солинмайдиган (босимли) (11.5-расм, б).

11.5-расм. Механик таъсир асосида ишловчи форсункалар.
11.4. Сувоқ агрегатлари, машиналари ва қурилмалари

Сувоқ агрегатлари, машиналари ва қурилмалари тайёрланган юзаларга қурилиш қоришмалари ва пардоз таркибларини қабул қилиш (ёки тайёрлаш), қайта ишлаш (аралаштириш), узатиш ва форсунка, сопло ва учликлар ёрдамида сувашга мўлжалланган.

Сувоқ агрегатлари ва машиналари диафрагмали, поршенли ва винтли насослар асосида ясалган. Агрегатлар қўйидаги турларга бўлинади:
- сувоқ агрегати – фақат тайёр келтирилган қоришма билан ишлайди;
- сувоқ-аралаштирувчи агрегат, у ўз ичига бевосита объектда қоришма тайёрловчи ёки тайёр қоришмани аралаштирувчи даврий қоришма аралаштиргични ўз ичига олади. Винтли насос асосидаги сувоқ машиналари қуруқ қоришмалар билан ишлайди ва узлуксиз ишловчи аралаштиргич билан таъминланган.
Машина ва агрегатларнинг унумдорлиги базавий қоришма насосларнинг унумдорлиги билан аниқланади.