Gistologiya va embriologiya

Siyrak biriktiruvchi to’qimaning hujayralararo moddasi 

 

Siyrak  biriktiruvchi  to’qimaning  hujayralararo  moddasi  amorf  moddadan  va  uch  turli 

tolalardan  iborat.Kollagen  va  elastik  tollalar  tolalarning  asosiy  qismini  tashkil  etib,  unda 

retikulyar tolalar kam uchraydi. 

Amorf  modda  va  tolalar  asl  biriktiruvchi  to’qi-maning  hamma  turlarida  har  xil  nisbatda 

uchraydi.  Shuning  uchun  quyida  keltirilgan  hujayralararo  moddaning  tuzilishi  biriktiruvchi 

to’qimaning hamma turlari uchun tegishlidir. 

 

Asosiy modda 

 

Asosiy, amorf yoki sement modda gomogen massa bo’lib, kolloiddan iborat. Amorf modda 

biriktiruvchi to’qima takomilining ilk bosqichlarida hosil bo’lib, avvaliga tolalar ko’proq bo’ladi, 

keyinchalik amorf modda differensiallashib, biriktiruvchi to’qimaning bir turida, masalan, terida 

kam, tog’ayda esa ko’proq glikozaminoglikanlar tutadi. 

Asosiy modda turli moddalarning qon tomirdan hujayraga yoki metabolizm qoldiqlarining 

hujayradan 

qonga 

o’tishida 

asosiy 

tuzilma 

sanaladi. 

Uning 

o’tkazuvchanligi 

glikozaminoglikanlar konsentratsiya-siga va boshqa fizik, kimyoviy holatlarga bog’liq. Gistamin 

va gialuronidaza fermenti ta’sirida amorf moddaning o’tkazuvchanligi keskin oshadi. Shunday 

qilib, amorf modda organizmda modda almashinuvida muhim o’rin tutib, uning o’zgarishi turli 

kasalliklarga olib kelishi mumkin.