Gistologiya, stitologiya va

SUYAK 0 ‘SISHIGA T A ’SIR
KO‘RSATUVCHI OMILLAR
S u y a k n in g n orm al o 's is h i v a rivojlanish i tashqi va ichki 
o m illa rg a b o g 'liq . S h u nday o m illard an biri o v q a t rejim id ir. K alsiy 
v a fo sfo m n n g q o n d a etish m aslig i su y ak to 'q im a s in in g q attiq lig i 
v a p la stik lig in in g o 'z g a rish la rig a o u b keladi. S u y ak to 'q im a s in in g
v a su y a k la rn in g tu zilish i v a o 's is h ig a v itam in la r (C , D , A ), 
e n d o k rin b e z la r ishlab chiq arg an g o rm o n lar k atta ta ’sir k o 'rsa ta d p . 
V ita m in D etish m aslig i (rax it k asalligi) su y ak d a kalsiy tuzlari 
k a m a y is h ig a va s u y a k to 'q im a s in in g y u m sh o q lan ish ig a o lib
k e la d i. V ita m in С etish m a sa su y ak larn in g o 's is h i su stla sh ad i va 
to 'x ta y d i. E n d o k rin b ez la rd an q alq o n sim o n old bezi g o rm o n i
224

---

(p aratirin ) su y ak larn in g o 's is h i va tu zilish ig a k uch li t a ’sir 
k o ‘rsatadi. Bu gorm o n kcTpayganda su y ak lard an k alsiy y u v ilib
ketib. u larn in g plastikligi buziladi (fib ro z o stit k asallig i). Q alq on- 
sim on bez go rm o n i tireo k alsito n in esa p aratirin g a qaram a-q arsh i 
ta ’sir k o 'rsa ta d i. S hunin g d ek , suyak to 'q im a s in in g tu ziiish i, o ‘s- 
ishi g ipofiz. ep ifiz va jin s iy b ez la r g arm o n la rin in g ta ’sirig a ham
bogMiq.
S uyak to 'q im a s id a butun u m r dav o m id a em irilish va qayta 
hosil boMish ja ra jo n la ri so d ir boMib turadi. E skirg an o steo n lar 
o ste o k la stla r tom o n id an em iriladi va s o 'rila d i (reso rp tia- so 'rilish ). 
U lar o ‘m ig a o steo b last hujayralari y o rdam ida yangi o steo n lar 
hosil boMadi. S uyak to 'q im a s in in g qayta qurilib tu rishig a k o 'p
om illar, ju m la d a n . to 'q im a g a k o 'rsa tilad ig a n jism o n iy b osim ning 
o 'z g a ris h i. to 'q im a n in g m a lum bir qism larid a m anfiy va m usbat 
/ary a d la n g a ii 
zo n a la m in g
boMishji 
(pezoelekfrik 
effekt) 
va 
b o sh q alar ta 's ir k o 'rsa tad i.