Gistologiya, stitologiya va

x o n d ron ck tin -
g lik o p r o te in m o d d a s i
hujayralarni va tolalalarni o ‘zaro biriktirib turadi. Ammo tog'ay- 
ning hujayralararo moddasi gidrofillikka ega boMsada, antigenlik 
hususiyatiga ega yirik oqsil molekulalalar ichkariga kirolmaydi. 
Shuning uchun tog‘ay to‘qimasi antigenlik hususiyatiga ega emas. 
Bu holat uning transplantatsiyasida muhim ahamiyat kasb etadi.
Elastik tog‘ay to‘qimasi
Elastik tog‘ay (textus cartilagienus elasticus) quloq 
suprasida, hiqildoqda (shoxchasimon va ponasimon tog‘aylarda), 
hiqildoq usti tog‘ayida uchraydi. Ular sargMsh rangli, xira boMadi. 
Tuzilishi jihatidan gialin tog‘ayini eslatadi. Hujayrasi yumaloq 
shaklga ega boMib, yakka-yakka yoki izogen gruppani hosil qilib 
joylashadi (rasm 6.2). Elastik tog‘ay hujayralarining 
sitoplazmasida gialin tog‘aydan farqli ravishda yog‘ va glikogen 
kam to‘planadi. Hujayralararo moddasida kollagen tolalari bilan 
bir qatorda elastik to‘rni hosil qiluvchi elastik tolalarni ko‘rish 
mumkin. Bu elastik tolalar tog‘ay ust pardasiga o ‘tib ketadi. 
Elastik tog‘ayda ohaklanish kuzatilmaydi.
202

---

Rasm 6.2. Elastik tog'ay. Quloq suprasidan tayyorlangan.
1 - tog‘ay ustki pardasi 2-oraliq modda
3-elastik tolalar 4-izogen guruhlar
5-oksifil zona 6-xondrotsit
7- kollagen tola.
Tolali tog‘ay to‘qimasi
Tolali tog‘ay(textus cartilagineus fibrosa) tolali biriktiruvchi 
to‘qimaning pay, bog‘lam turlarini gialin tog‘ayga o ‘tish joylarida 
uchraydi. Masalan: sonning yumaloq bogTamida, o ‘mrovto‘sh 
bo‘g ‘imida uchraydi. Umurtqalararo disklar ham tolali tog‘ay- 
lardan iborat (rasm 6.3). Tolali tog‘ayda ham hujayralarni (xondr-