Gistologiya, stitologiya va

mavjudligini hamda bir qator fermentlarning (ishkoriy fosfataza, 
lipaza, oksidaza) yuksak aktivligi aniqlangan. Tog‘ay hujayralari- 
ning ikkinchi turi xondroblastlardir. Ular tog‘ay usti pardasining 
ostida, tog‘ay to‘qimasining periferiyasida joylashgan bo‘lib, 
yassilashgan shaklga ega va alohida-alohida bo‘lib hujayralararo 
moddada yotadi.
198

---

Xondroblastiar xondrotsitlarga nisbatan kengroq sitoplazmaga 
ega bo‘!ib, ribonukiein ldslotaga boy bo‘iganiigi sababli 
sitoplazmasi bazofil bo'yaladi. Elektron mikroskop ostida xon- 
dr oblast hujayralarida endoplazmatik to‘rning parallel membra- 
nalari ko‘rinadi. Bu holat hujayraning yuqori sintetik faoliyatidan 
darak beradi. Sitoplazmada glikogen va mukopoiisaxaridlarning 
katta to‘plamlari aniqlanadi. B a’zan endoplazmatik to‘r membra- 
nalari hujayra qobig‘iga yaqinlashadi. Hujayraning bunday 
tuzilishi sekret ishlovchi hujayralarga xosdir. Xondroblastiar 
takomillashish natijasida xondrotsitlarga aylanadi.
Tog‘ay ustida qon tomir kapillyarlariga boy bo‘igan biriktiruv- 
chi to‘qima yotadi. Qon tomirlar va nerv oxirlari atrofida uzun 
fibroblast tipidagi hujayralar va kollagen tolalaming tutamlari 
joylashadi. Bu tuzilma tog‘ay usti pardasi — 
perixondr
(yunon. 
peri -oldi, chondros -tog‘ay) deb nomlanadi. Tog‘ay to‘qimasining 
oziqlanishi, regeneratsiyasi va ba’zi bir gistoximik xususiyatlari
tog‘ay usti pardasiga bog4iq. Tog‘ay usti pardasida qon tomirlari 
joylashgan siyrak tolali biriktiruvchi to‘qimadan iborat tashqi 
qavat, o ‘zida xondroblastiar va ularning boshlang‘ich hujayralari 
bo‘lgan prexondroblastlar tutuvchi ichki qavat ajratiladi. Tog‘ay