Gistologiya, stitologiya va

nisbatan ko‘proq neyronlarga va, ehtim ol, kuchsizroq ta’sir 
qiladi. Boshqacha qilib aytganda, bu ba’zi bir neyronlarning 
boshqa neyronlarni faolligiga ta’sirining bir turi hisoblanadi. 
Bunday paytlarda ko‘pincha m ediator sifatida turli-tuman 
neyropeptidlar hamda noradrenalin xizm at qiladi.
Harakatlantiruvchi 
nerv 
oxirlari
Harakatlantiruvchi nerv oxirlari yoki effektorlar - somatik yoki 
vegetativ nerv sistemasi harakatlantiruvchi hujayralari aksonlarining 
oxirgi 
apparatlari 
hisoblanadi. 
Faoliyatiga 
ko‘ra 
ular 
harakatlantiruvchi va sekretor turlarga bo‘linadi. Presinaptik qismi 
bo‘lib ularda effektor neyron aksonining oxiri, postsinaptik qismi 
bo'lib esa, ko‘ndalang-targ‘il mushak tolasi, silliq mushak hujayrasi 
yoki bez hujayralari hisoblanadi. Ular orqali nerv impulslari ishchi 
a’zolari to‘qimalariga etkazib beriladi. Ko'ndalang-targ'il 
mushaklardagi harakatlantiruvchi nerv oxirlari nerv-mushak oxirlari 
(terminatio neuromuscularis), nerv-mushak sinapslari yoki motor 
blyashkalar, deb yuritiladi. Nerv-mushak oxirlari orqa miyaning 
oldingi shoxini harakatlantiruvchi yadrolari yoki bosh miyaning 
motor yadrolari hujayralari aksonlarining oxirlari hisoblanadi. Nerv- 
mushak oxirlari nerv tolasi o'q silindrining kengaygan oxiri va 
mushak tolasining ixtisoslashgan sohasidan tashkil topgan. Boshqa 
sinapslardagi kabi bu erda ham pre- va postsinaptik qutblar tafovut 
etiladi. Presinaptik qutb harakatlantiruvchi neyron aksonining 
to‘g‘nog‘ichsimon kengaygan oxiri bo‘lib, u ko‘p miqdorda 
mitoxondriyalar va diametri o'rtacha 50 nm atrofida bo'lgan, 
mediator sifatida ko'pincha atsetilxolin saqlaydigan sinaptik