Gidrotexnika quríLÍslarí” páninen laboratoriya jumisların orınlaw boyınsha metodikalíq kórsetpe

2.3. 2 - Laboratoriya jumısı. Tezaǵar jumısın modelde úyreniw
Jumıstıń maqseti - tezaǵar qurılısı islew principlerin hám de ol jaǵdayda bolıp atırǵan gidravlik processlerdi izertlew qılıw metodikasın úyreniwden ibarat.
Laboratoriya úskenesi - arnawlı aynadan jasalǵan putaq qurılǵan tezaǵar modelinen ibarat (2.2 - súwret).
Orınlaw tártibi.
1. Oqıtıwshı tárepinen kishi gruppaǵa (3…5 student) model masshtabı beriledi (_l =20…60).
2. Suw beriwden aldın qurılıstıń hámme ólshemleri kórip shıǵıladı hám 2.2-kestege kiritiledi: B_m - qurılıs keńligi, m; P_m - tezaǵar túsiw biyikligi, m; L_m - tezaǵar lotok uzınlıǵı, m; i=P_m/L_m - lotok qıyalıǵı; d_m-suw energiyasın sóndiriw háwizi tereńligi, m; L_h-háwiz uzınlıǵı, m.

Tezaǵar hám aǵımnıń modeldegi hám de naturadaǵı parametrleri
2.2.- keste

Ólshemler

Нпм

Model, m

Natura, m

3. Modelde alınǵan ólshemler masshtabǵa _l kóbeytiw arqalı qurılıstıń naturadagi (tábiy) ólshemleri anıqlanadı hám 2.2-kestege kiritiledi.

4. Pezometr járdeminde vodosliv aldındaǵı basımdı (napor) h ólsheymiz hám modeldegi suw sarpın anıqlaymız.

5. Bul jaǵdayda naturadaǵı suw sarpi

6. Aǵımnıń qalǵan parametrlerin tuwrıdan-tuwrı ólshep alamız hám kestege kiritemiz, bular tómendegiler: suwdiń qurılısqa kiriwdegi tereńligi H_m, suwdiń lotok basındaǵı h_kr hám aqırındaǵı h_ox lotok ishinde málim aralıqta 2 yamasa 3 stvorda suw tereńligi ólshenedi (h₁, h₂, h₃) aǵımnıń risbermadaǵı tereńligi H_pm gidravlikalıq sekiriwdegi qısılǵan h_c hám tutasqan aǵıs tereńlikleri , ólshew nátiyjeleri kestege kiritiledi.
7. Aǵımnıń tábiy ólshemleri modelde alınǵan ólshemlerdi masshtabqa kóbeytiw arqalı anıqlanadı hám kestege kiritiledi.
8. Ózbetinshe jumıs sheńberinde studentler qısılǵan aǵıs h_c hám tutasǵan aǵıs tereńliklerin tómendegi formulalar arqalı (yamasa olar tiykarında qurılǵan grafikler) járdeminde tekserip kóriwleri zárúr.
q = 4h_c

2.2.-súwret. Tezaǵar modeli. 1-basımlı bak; 2-tezaǵar lotogi; 3-suw energiyasın sóndiriwshi háwiz (qudıq).

9. Tómendegi shárt tekserip kóriledi.
H_н+d
10. Qurılıstıń tábiy ólshemleri tiykarında, aǵıs parametrleri kórsetilgen, planı hám boylama kesimi sızıladı.
Juwmaq - student tómengi byefta tutasıw torı tuwrısında (kómilgen yamasa kómilmegen gidravlikalıq sekiriw) óz pikirlerin keltiredi.
Laboratoriya jumısı oqıtıwshı aldında qorǵaw qılınadı hám studenttiń reytingi belgilenedi.