Гидрогеология ва инженерлик геологияси

Сейсмик баллар ва ер қимирлаши оқибатлари:
1 балл - ер тебранишлари асбоблар билан сезилади.
2, 3-балл - алоҳида ҳолларда одамлар сезиши мумкин.
4 балл - осилиб турган нарсалар тебранади.
5 балл - жуда кўпчилик одамлар сезади.
6 балл - бино ва иншоотларга енгил жароҳатлар, сувоқларда айрим ёриқлар, қудуқларда сув сатҳининг бирмунча ўзгариши билан характерланади.
7 балл - сувоқларда ёриқлар пайдо бўлади, айрим қисмлари қўпорилиб тушади. Сув ҳавзалари тўлқинланади.
8 балл - деворларда катта ёриқлар пайдо бўлади, карнизлар тушиши мумкин, тутун чиқарувчи трубалар йиқилади, сув ҳавзалари лойқаланади.
9 балл - айрим иншоотлар бузилади, трубопроводлар узилади, грунтларда 10 см гача ёриклар, сув ҳавзаларида тўлқинлар пайдо бўлади.
10 балл - жуда кўп иморатлар бузилади. Ер ёрилади.
11 балл - ер юзида катта-катта ёриқлар пайдо бўлади. Бузилмаган иморат камдан-кам қолади.
12 балл - ҳаммаёқ бузилиб, иморатлар бутунлай вайрон бўлиб кетади
8-маъруза:
ТЕКТОНИК ҲАРАКАТЛАР
Режа:
1. Тектоник ҳаракатларни келиб чиқиш сабаблари.
2. Тектоник ҳаракатлар турлари.
3. Нотектоник ва ҳозирги даврдаги ҳаракатлар.
4. Тектоник ҳаракатлар натижасида тоғ жинслар қатламларининг ётиш
ҳолатларини ўзгариши (бурмали ва узилмали дислокациялар).

Тавсия этиладиган адабиётлар:
1. И. Эргашев. Инженерлик геологияси ва гидрогеологияси. - Тошкент, Ўқитувчи, 1990.
2. И.Эргашев. Инженерлик геологияси асослари амалий машғулотлар. - Тошкент, Ўзбекистон, 1992.
3. М.Ш. Шерматов. Гидрогеология ва инженер-лик геологияси асослари. Ўқув қўлланма. –Тошкент, Феникс, 2005.
4. В.П. Ананьев, А.Д. Патапов. Инженерлик гео-логия.- М.: Высшая школа, 2008.

Ҳозирги кунда тоғлар ва кучли бурмаланишлар ҳосил қилувчи тектоник ҳаракатлар ернинг тарихий тараққиёти давомида уч марта содир бўлганлиги ва ер юзасида катта ўзгаришлар қилганлиги маълум.

1- Каледон цикли - унда Шотландия, Забайкалье тоғ системалари 435-57-мл.й. аввал полеозой эрасининг кембрий, силур даврларида юзага келган.