Гeoгрaфия

ҚАШҚАДАРИЯ ОБЛЫСЫ
54-сабақ
54-сабақ
119-сурет.
Өзбекстан
Республикасында 
Қашқадария облысының 
салмағы 
(пайыз, 2017 жыл).
http://eduportal.uz

---

154
Халқы.
Табиғи, тарихи және экономи-
калық жағдайлар қала мен қыстақтардың 
көлеміне, халқының тығыздығы мен 
шаруашылығының атқарушылық сипа-
тына қатты әсер еткен. Елді мекендері өзен 
жағалап орналасқан. Төрт-бес отбасынан 
құралған қыстақтар аймақта шашылып 
жатыр. Жақынға дейiн үйлер терек, шырша 
және қарағай, тас, топырақ және сабан 
секiлдi жергiлiктi шикiзаттардан құрылатын. 
Жаңа жерлердi игеру барысында абат 
ауылдар мен қалашықтар бой көтерген.
Қаршы шөлдi аймағында мамандан-
дырылған мақташылық, бақ шаруашылығы (120-сурет), мал шаруашылығы 
қожалықтары құ рылған. Мақта өсіру кешені жетілген ауданға айналды. 
Облыс ауыл шаруашылығында суарылмайтын дән шаруашылығы, жайлау 
шаруа шылығы, әсіресе, қаракөлшілік үлкен салмаққа ие. Облыс бидай 
өсіру бойынша алдыңғы абыройын тіктеуде. Жібек шаруашылығы, бақ 
шаруашылығы және көкөніс мамандығы қожалықтарының қосымша 
тармақтары болып табылады.
Мақта негізінен Кітап-Шахрисабз жері мен Қаршы алқабында егіледі. 
Күзгі дән егіндері жаздағы ыстық күндер басталмастан пісіп жетіледі. 
Табиғи жағдай анар және дәнді мәуе ағаштары үшін де қолайлы. Қаршы 
жүзімі, әсіресе, оның «маска» сұрыбы шырындығымен әйгілі. Алма, 
алмұрт, әнжір, анар сияқты жылулықты сүйетін мәуелі ағаштар да 
өсіріледі. Бақтар, көкөніс пен дала егін алаңдары да негізінен Кітап-
Шахрисабз жерінде болып, олардан сол жердің өзінде шарап, жеміс-
көкөніс консервілері шығарылады. 
Ауыл шаруашылығының негізгі тармақтары:
астық, 
мақташылық, бақ шаруашылығы, жүзім шаруашылығы, ет-сүт 
шаруашылығы, қой шаруашылығы, жібек өндіру.
Өнеркәсiбi. 
Қашқадария – мемлекеттің мұнай және газ өнеркәсібінің 
тірегі саналады. Қаршы шөлiнің оңтүстiк-батыс бөлiгiнде сутегі сульфа-
тынан газ бөлiп алатын үлкен газ өнеркәсiбiнiң орталығы орналасқан.
Қашқадария облысында 150-ге жуық өнеркәсіп кәсіпорны жұмыс 
істейді. Олардың негізгі бөлігі мұнай мен газ, мақта тазалау, құрылыс, 
же ңіл және азық-түлік өнеркәсібіне маманданған.
120-сурет. 
Тәтті жемiстер 
саудасы.
http://eduportal.uz

---

155