Гeoгрaфия

Шаруашылығы және оның 
аймақтық 
118-сурет. 
Өзбекстанды 
Ауғанстанмен байланыстырып 
тұратын көпір.
ОҢТҮСТІК ЭКОНОМИКАЛЫҚ АУДАН
53-сабақ
53-сабақ
http://eduportal.uz

---

152
құрылуы
. Экономикалық аудан ауыл шаруашылығында мал шаруашылығы 
жеке орынға ие. Қаракөл өсіру бойынша аудан мемлекетте жетекші 
орындардың бірінде тұрады. Кең жайлаулар, жүгері және жоңышқа 
өсіру, өнеркәсіп қалдықтарынан пайдалану мал шаруашылығы жетілуіне 
мүмкіндік береді. Ет пен май үшін бағылатын дүмді қойлар мен ешкілер 
тау және тау алды жайлауларда бағылады. Тау етектерінде және құрғақ 
жазықтарда жұмсақ, ұзын жүнді қой мен ешкілер бағылады. 
Экономикалық ауданды құрған екі облыста өнеркәсіптің 
жағдайы бір-бірінен қатаң ерекшеленеді. Қашқадария облысында 
негізінен қазып алатын өнеркәсіптің есебінен өнеркәсіп жоғары 
дамыған болса, Сұрхандария облысының өнеркәсібін мемлекет 
өнеркәсібіндегі үлесі дерлік жоқ.
Қашқадариядағы Талимаржан ЖЭС «Мubоrаkgаz» сияқты ірі кәсі-
по рындар тек қана экономикалық ауданның емес, бәлкім мемле кеті-
міз экономикасының мақтанышы саналады. АҚШ және Жапония ком-
панияларының қатысуында құрылған, 600 атмосфера қысымымен істей тін, 
бір тәулікте 4,2 млн куб м газ өндіретін Көкдомалақ компрессор стан циясы, 
стратегиялық маңызға ие «Sho‘rtаngаz» кешені де солардың қатарынан.
Көлігі.
Экономикалық ауданда көліктің барша түрлері бар. Соңғы 
кездерде аудандағы әр екі облыстың әлеуметтік-экономикалық өркен де уін 
жеделдету, жүк тасудың көлікпен қамтамасыз етілуін жақсарту мақсатында 
«Tошғузар–Байсын–Құмқорғон» жаңа теміржолы іске қо сылды. Бұл 
теміржол Байсын ауданы арқылы экономикалық және әлеуметтік тұрғыдан 
аз дамыған аудан қыстақтарына өнеркәсіптің кіріп келуіне, жерүсті және 
жерасты байлықтарынан кең пайдалануға, таза таудың ауасында емдеу 
мекемелері, туристік базалар, демалу үйлерін құруға үлкен мүмкіндік 
жаратады. Ең маңыздысы жаңа заманауи әлеуметтік-экономикалық 
нысандар құрылысы, жаңа жұмыс орындарының ашылуы, кәсіпкерліктің 
дамуы үшін кең жол ашылды. Нәтижеде экономикалық ауданда жүк 
тасымалдау көлемі кескін көбейді, жергілікті шикізаттарды қайта өңдеу 
негізінде 100-ден астам жаңа кәсіпорындар іске қосылды, он мыңдаған 
халық жұмыспен қамтамасыз етілді. 
?