Geoekologiya va landshaft ekologiyasining rivojlanish tarixi va hozirgi holati

Бу даврда В.В.Докучаев, Д.Н.Анучин ва уларнинг шогирдлари “ландшафтшунослик” фани сингари геоекологияга ҳам ўз вақтида асос солган эдилар. Чунки уларнинг ишларида табиатга бир бутун тизим сифатида қараш, табиатдан фойдаланишда уларнинг ҳудудий фарқларидан келиб чиқиб, яъни зонал-регионал даражада ўрганиш лозимлиги айтилган эди. Шунинг учун бўлса керак, уларнинг ландшафтшунослик мактаби кейинчалик географик-экологик фан сифатида ривожланди. Бу даврда Ўрта Осиёда САГУ (ҳозирги ЎзМУ) профессорлари Д.Н.Кашкаров ва Э.П.Коровинлар ҳам мазкур йўналишда тадқиқотлар олиб бораётган эди.

• Бу даврда В.В.Докучаев, Д.Н.Анучин ва уларнинг шогирдлари “ландшафтшунослик” фани сингари геоекологияга ҳам ўз вақтида асос солган эдилар. Чунки уларнинг ишларида табиатга бир бутун тизим сифатида қараш, табиатдан фойдаланишда уларнинг ҳудудий фарқларидан келиб чиқиб, яъни зонал-регионал даражада ўрганиш лозимлиги айтилган эди. Шунинг учун бўлса керак, уларнинг ландшафтшунослик мактаби кейинчалик географик-экологик фан сифатида ривожланди. Бу даврда Ўрта Осиёда САГУ (ҳозирги ЎзМУ) профессорлари Д.Н.Кашкаров ва Э.П.Коровинлар ҳам мазкур йўналишда тадқиқотлар олиб бораётган эди.
•  

Ландшафт экологиясининг пайдо бўлиши билан боғлиқ ҳолда географияда экологик ёндашув ривожланишининг классик даври (1939- йилдан 1960-йилларгача)

• “Геоэкология” терминини немис географи, аниқроғи, ландшафтшунос Карл Тролл биринчи бор 1939-йилда Ландшафтс Окологие деб, кейинчалик А.Тенслининг экотизимлар ва В.Б.Сочаванинг геотизимлар ҳақидаги таълимотларидан фойдаланган ҳолда такомиллаштириб, “турли мамлакат олимларининг ўзаро бир-бирларини тушунишларини осонлаштириш мақсадида 1966- йилда инглизчада Геоcология деб ишлатилди. Бунинг сабаби инглиз тилида “Ландшафтс окологие” терминининг айни маъносини англатувчи мос сўзнинг йўқлиги эди”. Бу термин К.Тролл томонидан икки ёндашувни, яъни табиат ҳодисаларининг макондаги ўзаро таъсирини ўрганишга қаратилган “горизонтал” ҳамда ҳодисалар орасидаги ўзаро алоқани геотизим доирасида ўрганувчи “вертикал” ёндашувларни бирлаштириш мақсадга мувофиқлигини ифодалаш учун киритилди. Мазкур термин ўша вақтда яхши тармоқланган структурага (ўсимликлар экологияси, ҳайвонлар экологияси, микроорганизмлар экологияси ва ҳ.к.) эга бўлган классик (биологик) экологияга қарши қўлланииган ва фанга киритилган эди.
•