Geoekologiyа fanidan O’quv-uslubiy majmua

Prerekvizitlar: mazkur fanni o’zlashtirgunga qadar talabalar quyidagi fanlarni o’zlashtirgan bo’lishlari shart: Umumiy o’rta ta’lim maktablari uchun tayyorlangan 5-sinf “Geografiya (Tabiiy geografiya boshlang’ich kursu)”, 6-sinf “Geografiya (Materiklar va okeanlar tabiiy geografiyasi)”, 7-sinf “Geografiya (O’rta Osiyo va O’zbekiston tabiiy geografiyasi), 10-sinf hamda AL va KHKlarida “Amaliy geografiya”, Oliy ta’limning bakalavriat bosqichidagi tabiiy va ijtimoiy-iqtisodiy geografiya, ekologiya fanlarining g barcha tarmoqlarini.

• 
  Postrekvizitlar: Fan tugallanganidan so’ng, talabalar quyidagi modular bo’yicha bilim, ko’nikma va malakalarga ega bo’l ishi lozim: geoekologiyaning shakllanishi, tadqiqot ob’ekti va predmeti, o‘zaro aloqadorligi va rivojlanishi muammolarini aniqlash; geoekologiyaning ilmiy-amaliy ahamiyatini oshirish va ushbu fan oldida turgan vazifalar, dolzarb muammolar va ularni bartaraf etish yo‘llari bo‘yicha va h.k.
  

Fan modullari
Fan soatlarining mashg’ulot turlari bo’yicha taqsimoti

№	Modullar	Mashg’ulot turlari bo’yicha soatlar
		Jami	Ma’­ruza	Amaliy	O’RTMI	TMI
1	Geoekologiya: ilmny yunalishdan fan darajasigacha		2	2
2	Geoekologiyaning printsip va usullari		4	4
3	Geoekologiyaning rivojlanish tarixi va hozirgi holati		4	4
4	O’rta Osiyolnk allomalar ishlaridagi geoekologik goyalarini ajratish		4	4
5	«Geoekologiya asoslari» fanining nazariy jixatlari		4	4
6	Geografik kobik, uning tuzilishi va xududiy xilma- xilligi		4	4
7	Tabiiy muxitning antropogen ifloslanishi		4	4
8	Landshaftlarning ekologik vaziyati va ularni baxolash		4	4
9	“Geoekologiya” fanning vujudga kelish zarurati va axamiyati				4
10	Geografik qobiqni o’rganishning geoekologik xususiyatlari				4
11	Landshaftlarning geoekologik holati va ularni baxolash (mintaqalar bo’yicha, masalan, Quyi Amudaryo, Fargona vodiysi va hakazo).. ,				6
12	Tabiiy muxitning antropogen ifloslanishining geoekologik oqibatlari va yechimi (mintaqalar misolida).				6
13	Tabiiy resurslar va ulardan oqilona foydalanish muammolari.				4
14	Tabiatdan foydalanish va muxofaza qilishning iqtisodiy mexanizmlari.				6
15	Tabiatdan foydalanish va muxofaza qilishni boshqarish.					6
16	Geoekologik tizimlar va ularning xususiyatlari.					6
17	Global geoekologik muammolar va ularning yechimi					4
18	Global iqlim o’zgarishlari muammolari					6
19	Dunyo okeanining ifloslanishi va oqibatlari					4
20	Ekologiya va tabiatni muxofaza qilish sohasida xalqaro hamkorlik					4
	Oraliq nazorat (portfolio)
	Yakuniy nazorat (test)
	Jami	120	30	30	30	30

II. Asosiy nazariy qism (Ma’ruza mashg’ulotlari)
II.I. Fan tarkibiga quyidagi mavzular kiradi:
1-mavzu. Geoekologiya: ilmny yunalishdan fan darajasigacha
Kirish. «Geoekologiya asoslari» fanining mazmuni va vujudga kelish tarixi, Ozbek’istonda geoekologik goya va tadqiqotlarning rivojlanishi geoekologiya — geografik ekologiya tug’risidagi fan ekanligi.
2-mavzu. Geoekologiyaning printsip va usullari
Printsip so’zining ta’rifi. Geografik va ekologik, printsiplar tabiatni muxofaza qilish va tabiatdan foydalanishda ushbu pirintsiplarni hisobga olishning zarurligi. Geekologiyaning tadqiqot metodlari: dala-ekspeditsiya, kartografik, aerokosmik, GIS, modellashtirish, matematik va boshq.
3-mavzu: Geoekologiyaning rivojlanish tarixi va hozirgi holati
Geoekologiya atamasining dastlab ishlatilishi va ta’rifi. Geosistema va ekosistema tushunchalari. Landshaft ekologiyasi. MDH va Xorijiy mamlakatlarda geoekologiyaning xolati.
4-мавзу. O’rta Osiyolnk allomalar ishlaridagi geoekologik goyalarini ajratish
O’rta Osiyolik allomalar ishlaridagi geoekologik goyalarini va D.N.Kashkarov, E.P.Korovin, L.N.Babushkin, Y.F.Kogay va A.A.Rafiqov hamda ularning hozirgi zamon izdoshlarining geoekologik tadqiqotlari mohiyatini ifodolovchi xronologik jadval tuzish ___
5-mavzu: «Geoekologiya asoslari» fanining nazariy jixatlari
Geoekologiya asoslari» fanining tadkikot ob’ekti, predmeta, maksadi va vazifalari, fanning tadkikot jarayonlari va xususiyatlari, Tadkhot yondashuvlari, tamoyillari va usullari
6-mavzu. Geografik kobik, uning tuzilishi va xududiy xilma- xilligi
Geografik kobik - sayyoraviy geotizim sifatida, landshaftning geoekologik xususiyatlari, geotizim, biogeotsenoz, ekotizim va mu xit tushunchalari.
7-mavzu. Tabiiy muxitning antropogen ifloslanishi
Antropogen ifloslanish: turlari va tasnifi, ifloslantiruvchi moddalar tasnifi va me’yoriy-ekologik jarayonlar, antropogen ifloslanishning okibatlarini taxlil kilishni o’rgatish.
8-mavzu. Landshaftlarning ekologik vaziyati va ularni baxolash
Ekologik vaziyat va ekologik muvozanat, ekologik vaziyatni baxdlash mezonlari, Ozbek’istonda tarkib topgan ekologik vaziyatlar, Ozbek’istondagi ekologik vaziyatlarning uzgarish prognozi xakida tushuncha berish.
III. Amaliy mashg’ulotlar bo’yicha ko’ratma va tavsiyalar
Амалий машғулотлар учун қуйидаги мавзулар тавсия этилади:

23. 
    Geoekologiya: ilmiy yunalishdan fan darajasigacha
    
24. 
    O’rta Osiyolik allomalar ishlaridagi geoekologik goyalarini ajratish
    
25. 
    «Geoekologiya asoslari» fanining nazariy jixatlari
    
26. 
    Geografik kobik,uning tuzilishi va xududiy xilma-xilligi
    
27. 
    Tabiiy muxitning antropogen ifloslanishi.
    
28. 
    Landshaftlarning ekologik vaziyati va ularni baxolash
    
29. 
    Geoekologiyaning landshaftlar ekanligi tugrisidagi fikrlar muammolarini o’rganish va xronologik jadval tuzish.
    
30. 
    Geoekologik prognozlashtirish va prognoz.
    
31. 
    Geoekologik prognoz usullari.
    
32. 
    Geoekologik prognoz natijalari
    
33. 
    Ozbek’istondagi ekologik vaziyatlarning o’zgarish prognozi
    

IV.Mustaqil ta’lim va mustaqil ishlar
1. “Geoekologiya” fanning vujudga kelish zarurati va axamiyati
2. Geografik qobiqni o’rganishning geoekologik xususiyatlari
3. Landshaftlarning geoekologik holati va ularni baxolash (mintaqalar bo’yicha, masalan, Quyi Amudaryo, Fargona vodiysi va hakazo).. ,
4. Tabiiy muxitning antropogen ifloslanishining geoekologik oqibatlari va yechimi (mintaqalar misolida).
5. Tabiiy resurslar va ulardan oqilona foydalanish muammolari.
6. Tabiatdan foydalanish va muxofaza qilishning iqtisodiy mexanizmlari.
7. Tabiatdan foydalanish va muxofaza qilishni boshqarish.
8. Geoekologik tizimlar va ularning xususiyatlari.
9. Global geoekologik muammolar va ularning yechimi
10. Global iqlim o’zgarishlari muammolari
11. Dunyo okeanining ifloslanishi va oqibatlari
12. Ekologiya va tabiatni muxofaza qilish sohasida xalqaro hamkorlik
1. Ma’ruza mashg’ulotlari

№	Ma'rular mazmuni	Ajratilgan soat
1.	Geoekologiya: ilmny yunalishdan fan darajasigacha	2
2.	Geoekologiyaning printsip va usullari	4
3.	Geoekologiyaning rivojlanish tarixi va hozirgi holati	4
4.	O’rta Osiyolnk allomalar ishlaridagi geoekologik goyalarini ajratish	4
5.	«Geoekologiya asoslari» fanining nazariy jixatlari	4
6	Geografik kobik, uning tuzilishi va xududiy xilma- xilligi	4
7	Tabiiy muxitning antropogen ifloslanishi	4
8	Landshaftlarning ekologik vaziyati va ularni baxolash	4

Jami: 30
Ma’ruza mashg‘ulotlari multimediya qurilmalari bilan jihozlangan auditoriyada akadem guruhlar oqimi uchun o‘tildi. Mavzularini yoritishda kirish ma’ruza, muammoli, anjuman ma’ruzalar hamda suhbat, “B|B|B” , tuchuntirish, munozara, kichik guruhlarda ishlash, kuzatish va qiyosiy-tanqidiy tahlil metodlardan foydalaniladi.