2.
|
I. Fanning mazmuni
Fanni o’qitishdan maqsad - oliy o’quv yurtlarida geografiya fanlarini o’qitishga magistrlarni tayyorlashdir. “Geoekologiya”ning predmeti va ob’ekti, fanning asosiy rivojlanish bosqichlari, geografik qobiq, ekologik muhit, geoekologik muhit kabi tushunchalar, tabiatni muxofaza qilish, ekologik muammolar va geoekologik masalalarning geografik asoslari buyicha bilimlarni berish va mustaxkamlash, fanning rivojlanish muammo va istiqbollari, aloqalari va pedagogir texnologiyilarni qo’lashni o’z ichiga oladi. Geografiya o’qitish metodlari, geografiya fanidagi asosiy mavzularini o’qitish metodikasini usullari buyicha bilim, ko’nikma va malaka shakillantrishdir.
Fanining vazifasi — magistrlarni, bu fanning nazariy asoslari bilan tanishtirishdan iborat. Ayniqsa, akademik litsey va kasb xunar kollej, xunar bilim yurti o’qshuvchilarini tayyorlash dolzarb vazifadir chunki, bo’lajak geografiya o’qituvchilari, nafaqat geografiya fanini, balki ularni ta’lim texnologiyalari asosida o’qitish metodikasi asoslarini tahlil qilish asosida xulosalar chiqarishni o’rgatishdan iborat.
|
II. Asosiy nazariy qism (ma’ruza mashg’lotlari)
II.I. Fan tarkibiga quydagi mavzular kiradi:
Fan tarkibiga quyidagi mavzular kiradi: Geoekologiya
1-mavzu. Geoekologiya: ilmny yunalishdan fan darajasigacha
Kirish. «Geoekologiya asoslari» fanining mazmuni va vujudga kelish tarixi, Ozbek’istonda geoekologik goya va tadqiqotlarning rivojlanishi geoekologiya — geografik ekologiya tug’risidagi fan ekanligi.
2-mavzu. Geoekologiyaning printsip va usullari
Printsip so’zining ta’rifi. Geografik va ekologik, printsiplar tabiatni muxofaza qilish va tabiatdan foydalanishda ushbu pirintsiplarni hisobga olishning zarurligi. Geekologiyaning tadqiqot metodlari: dala-ekspeditsiya, kartografik, aerokosmik, GIS, modellashtirish, matematik va boshq.
3-mavzu: Geoekologiyaning rivojlanish tarixi va hozirgi holati
Geoekologiya atamasining dastlab ishlatilishi va ta’rifi. Geosistema va ekosistema tushunchalari. Landshaft ekologiyasi. MDH va Xorijiy mamlakatlarda geoekologiyaning xolati.
4-мавзу. O’rta Osiyolnk allomalar ishlaridagi geoekologik goyalarini ajratish
O’rta Osiyolik allomalar ishlaridagi geoekologik goyalarini va D.N.Kashkarov, E.P.Korovin, L.N.Babushkin, Y.F.Kogay va A.A.Rafiqov hamda ularning hozirgi zamon izdoshlarining geoekologik tadqiqotlari mohiyatini ifodolovchi xronologik jadval tuzish ___
5-mavzu: «Geoekologiya asoslari» fanining nazariy jixatlari
Geoekologiya asoslari» fanining tadkikot ob’ekti, predmeta, maksadi va vazifalari, fanning tadkikot jarayonlari va xususiyatlari, Tadkhot yondashuvlari, tamoyillari va usullari
6-mavzu. Geografik kobik, uning tuzilishi va xududiy xilma- xilligi
Geografik kobik - sayyoraviy geotizim sifatida, landshaftning geoekologik xususiyatlari, geotizim, biogeotsenoz, ekotizim va mu xit tushunchalari.
7-mavzu. Tabiiy muxitning antropogen ifloslanishi
Antropogen ifloslanish: turlari va tasnifi, ifloslantiruvchi moddalar tasnifi va me’yoriy-ekologik jarayonlar, antropogen ifloslanishning okibatlarini taxlil kilishni ўrgatish.
8-mavzu. Landshaftlarning ekologik vaziyati va ularni baxolash
Ekologik vaziyat va ekologik muvozanat, ekologik vaziyatni baxdlash mezonlari, Ozbek’istonda tarkib topgan ekologik vaziyatlar, Ozbek’istondagi ekologik vaziyatlarning uzgarish prognozi xakida tushuncha berish.
9-mavzu. Landshaftning geoekologik xususiyatlari.
Geotizm, biogeotsenoz, ekotizm va muxit tushunchalarini taxlil kilish.
10-mavzu. Geoekologik prognozlashtirish va prognoz
Geoekologik prognoz: tushuncha, ob’ekt, maksad va usullar, tabiiy jarayonlarning uzgarish yunalishlari, prognozlashtirish mexanizimlari va prognoz natijalari.
11-mavzu. Geoekologik monitoring
Monitoring tugrisida umumiy tushuncha, monitoringning tadkikot usullari va turlari, Ozbek’istonda ekologik monitoringni amalga oshirish yullarini organish.
12-mavzu. Tabiatdan foydlanishning geoekologik asoslari
Tabiatdan foydalanishdagi tabiat konunlari va konuniyatlari, tabiatdan foydalanishning geoekologik tamoyillari, tabiiy resurslardan foydalanishning ustuvor yunalishlari
13-mavzu. Geoekologiya va amaliyot
Geotextizimlarni loyixalashning geoekologik asoslari, tabiiy- texnik geoetizimlarni xududiy loyixalash, tabiiy-texnik geotizimlarni loyixalashning geoekologik tamoyillari, Tabiiy- texnik geotizimlar faoliyati meyorini xisobga olish, boshkaruv va nazorat
14-mavzu. Geoekologik xaritalashtirish va rayonlashtirish
Geoekologik xaritalashtirishning mazmui moxiyati, geoekologik jixatdan va ekologik monitoring natijalari asosida xaritalashtirish, geoekologik rayonlashtirish
15-mavzu. O’rta Osiyodagi geoekologik muammolar
Orta Osiyodagi geoekologik muammolar. Yerlarning shurlanishi va uning oldini olishga karatilgan chora-tadbirlar.
16-mavzu. O’rta Osiyo suv resurslaridan foydalanish va atrof muxit muxofazasi
O’rta Osiyoda suv resurslaridan foydalanishning axamiyati. Suv resurslaridan foydalanish va atrof muxit muxofazasiga doyr geoekologik muammolarni b artaraf etish yullari
III. Amaliy mashg’lotlari bo’yicha ko’rsatma va tavsiyalar
((Laboratoriya ishlari), (Seminar mashg’lotlari), (Kurs ishi), (Mustaqil ta’lim) o’quv o’quv rejada ko’rsatilgan turi (nomi) bo’yicha yoziladi)
Amaliy mashg’ulotlar uchun quyidagi mavzular tavsiya etiladi:
Geoekologiya: ilmiy yunalishdan fan darajasigacha
O’rta Osiyolik allomalar ishlaridagi geoekologik goyalarini ajratish
«Geoekologiya asoslari» fanining nazariy jixatlari
Geografik kobik,uning tuzilishi va xududiy xilma-xilligi
Tabiiy muxitning antropogen ifloslanishi.
Landshaftlarning ekologik vaziyati va ularni baxolash
Geoekologiyaning landshaftlar ekanligi tugrisidagi fikrlar muammolarini o’rganish va xronologik jadval tuzish.
Geoekologik prognozlashtirish va prognoz.
Geoekologik prognoz usullari.
Geoekologik prognoz natijalari
Ozbek’istondagi ekologik vaziyatlarning o’zgarish prognozi
Geoekologik monitoring
Tabiatdan foydlanishning geoekologik asoslari
Atrof-muxitni muxofaza qilishda geoekologik tadqiqotlar, ularning natijalari, amaliyotda qo’llash printsiplari
Geoekologiya va amaliyot.
Antropogen ifloslanishning turlari va tasnifi. Antropogen ifloslanish okibatlari
Geoekologik yondoshuv. Sanoat geotizimlarini aniklash
Geoekologik xaritalashtirish va rayonlashtirish.
Geoekologik xaritalashtirish usullari bilan tanishish
Joyning geoekologik xaritasini tuzish va chizish
O’rta Osiyodagi geoekologik muammolar
O’rta Osiyo suv resurslaridan foydalanish va atrof muxit muxrfazasiga doir geoekologik muammolarni bartaraf etish yo’llari
Amaliy mashgulotlari zarur jihozlar bilan jihozlangan geologiya laboratoriyasida kichik guruhlarda utkazilishi zarur. Mashgulotlar faol va interaktiv usullar yordamida o’tilishi, mos
ravishda munosib peadgogik texnologiyalar qo’lpanilishi maqsadga muvofiq.
|
