Geodeziya

b)

1.1-rasm. Simobli barometr:

1. 
   idishli, b) sifonli.
   

2. 
   G ipsoterm om etrlar.
   
3. 
   Barograflar va boshqalar.
   

Sim obli barom etrlar idishli va sifonli b o ‘ladi. Idishli barom etrning tuzilishi 1. 1- rasm da k o ‘rsatilgan.

B iruchi payvandlangan, kesimi 1 sm 2, uzunligi lm boigan shisha trubkani simob bilan to'ldirib, ochiq uchini simobli idishga tushirsak, shisha trubkadagi simob m a’lum sathni egal- lagandan keyin simob idishga to ‘kilmaydi (1.1-a rasm). Shi­ sha trubkaning yuqori qismida havosiz bo ‘shliq paydo bo ‘ladi. Idishdagi sim obni havo bosadi va shisha idishdagi simobning idishga to ‘kilishini to ‘xtatadi. Simobli ustun paydo bo'ladi. Atmosfera bosimining ko‘payishi bilan simob ustuni ko‘tariladi, bosim kamayishi bilan simob ustuni tushadi.

A gar trubkaga shkala qilib chiqsak, unda ushbu shkala yordam ida atm osfera bosim i qiym atini aniqlash m um - kin. B inoborin, atm osfera bosim ining kesimi 1 sm 2b o ‘lgan trubkadagi sim ob ustunining bosim i bilan aniqlanadi va m illim etr sim ob ustuni (m m .sim .ust.) bilan ifodalanadi.

Sifonli b arom etr ham idishli barom etr kabi ishlaydi (1.1 -b rasm ). Sim obli barom etr m eteostansiyalarda ku- zatish u ch u n ishlatiladi, nivelir ishlarida qo'llanilm aydi.

Barometr — aneroid

D ala sharoitida ish u ch u n eng qulay aneroid deb ata- ladigan m etall barom etrlardir ( 1.2-rasm ).

6

1.2-rasm. Metall barometr:

1. 
   Metall quticha (havosiz). 2. Prujina. 3. Sterjen.