Genomika asoslari

24-rasm. PZR amplifikatsiya jarayoni ketma-ketligi.
Shuningdek, amplifikatsiya – PZR – polimeraza zanjiri reaktsiyasi paytida ma’lum bir nukleotid ketma-ketligi nusxalarini ko’paytirish bosqichi hisoblanadi. Bugungi kunda genomika soxasining qo’yidagi bo’limlari mavjud:
Strukturaviy genomika – bu genom ma’lumotlarining mazmuni va tashkil etilishi. Maqsad ma’lum tuzilishga ega bo’lgan genlarni o’rganish, ularning funktsiyasini tushunish, shuningdek “asosiy” oqsil molekulalarining fazoviy tuzilishini va uning o’zaro ta’sirini aniqlashdir.
Funktsional genomika – bu gendan xususiyatga qadar genomda qayd etilgan ma’lumotlarning amalga oshirilishi.

25-rasm. Translokatsiya mexanizmi.

Qiyosiy genomika (evolyutsion) – turli organizmlar genomlari tarkibi va tashkil etilishini taqqoslovchi tadqiqotlar asosida olib boriladi. To’liq genom ketma-ketliklarini olish turli xil tirik organizmlar genomlari o’rtasidagi farqlar darajasini yoritib berdi. Allellar bir xil genning gomologik xromosomalarning bir xil bo’limlarida lokuslarida joylashgan va bir xil belgi rivojlanishining muqobil variantlarini belgilaydigan turli shakllari. "Allel" atamasi V. Yoxansen tomonidan 1909 yilda taklif qilingan. Genomdagi o’zgarishlar mutatsiyalar orqali sodir bo’ladi. Evolyutsion taraqqiyotda ushbu jarayonlar turlar hosil bo’lishida va jinsiy ko’payish asosida bio xilma-xillikning rivojlanishiga olib kelgan. Mutatsiya lotin so’zidan olingan bo’lib, mutatio – o’zgarish ma’nosini anglatadi – tashqi yoki ichki muhit ta’sirida yuzaga keladigan genotipdagi doimiy, ya’ni ma’lum bir hujayra yoki
organizmning avlodlariga irsiylanishi mumkin bo’lgan o’zgarish hisoblanadi. Bu atama Gyugo de Friz tomonidan taklif qilingan. Mutatsiyalar paydo bo’lish jarayoni mutagenez deb ataladi. Mutatsiyalar eng ko’p tarqalgan turlariga quyidagilar kiradi: