Genetika akadem ik litsey o ‘quvchilari uchun darslik

Xrom osoma m utatsiyalari
— xromosomalarning tuzilishini 
o‘zgarishi natijasida kelib chiqadi. Ular 
xromosoma aberratsiyalari
deb ham ataladi. Bu mutatsiyalarda xromosomalarda genlar soni va 
lokalizatsiyasi (joylashishi) o ‘zgaradi.
Ular xromosoma ichi va xromosomalararo mutatsiyalarga 
bo‘linadi 
(11-jadval).

---

67
11-j a d v a l
Xromosoma mutatsiyalari
Xromosomalararo
Translokatsiya
Inversiya Duplikatsiya 
Deletsiya
46, XX, t (15+21) 
46, XX, 5p —
46, XY, t (15+21) 
Xromosoma 
Xromosoma 
46, XY, 5p —
qismi uzilib, 
ayrim 
(«mushuk ching‘irig‘i»
Daun sindromining 180° ga aylanib qismlarining 
sindromi)
translokatsiya 
joylashishi 
ko‘p
varianti 
takrorlanishi
Xromosomalar ichi mutatsiyalariga, inversiya, duplikatsiya va 
deletsiya misol bo‘ladi 
(15-rasm),
xromosomalararo mutatsiyalarga 
esa — translokatsiya misol bo‘ladi 
(16-rasm).
Gen mutatsiyalari (transgenatsiyalar). Hujayrada replikatsiya 
va reparatsiya jarayonlari buzilishi natijasida kelib chiqadi. Gen 
mutatsiyalari xillari quyidagi jadvalda aks ettirilgan