Genetik kod — irsiy axborotni nuklein kislotalar molekulasida nukleotidlar ketma-ketligi tartibida yozishning tirik organizmlarga xos boʻlgan yagona sistemasi. Dezoksiribo-nuklein kislotasi (dnk)

Genetik kod qanday kashf etilgan?

Genetik kodning kashf etilishi juda ham ajoyib va epik tarixga ega. Mabodo shoshilayotgan boʻlsangiz, sizni chalgʻitmaslik uchun bu savolga javobni quyidagi sarlavha ostiga joyladik. Lekin vaqtingiz yetarli boʻlsa, oʻqib koʻring, bu juda ham qiziqarli. 

[Izohni yashirish]

Kodning kashf etilishi

Olimlar genetik kodni ochish uchun DNK yoki RNK molekulasidagi nukleotidlar ketma-ketligi qanday qilib polipeptid zanjiridagi aminokislotalar ketma-ketligini kodlashi mumkinligini aniqlashlari kerak edi.

Nima uchun bu qiyin muammo boʻlgan? Keling, oddiy kodni tasavvur qilish orqali buni bilib olaylik. Ushbu kodda DNK va RNK molekulasidagi har bir nukleotidlar ketma-ketligi oqsil tarkibidagi bitta aminokislotani kodlashi mumkin. Lekin amalda bu kod yakka oʻzi aminokislotani kodlay olmaydi, chunki oqsil tarkibidan 20 xil aminokislota va DNK yoki RNK tarkibidan faqat 4 ta nukleotid asoslari topilgan.

Shuning uchun kod bitta nukleotidga bitta aminokislota mos kelishidan koʻra murakkabroq tuzilishga ega boʻlgan narsani ham oʻz ichiga olishi kerak edi. Lekin nimani?