Gazning zichligi. Gazning issiqlik berish qobiliyati

Silindrik shakldagi devorlardan issiqlik­ ning o‘tishi. Texnikada va turmushda ko'pin- cha isitish hamda sovitish moslamalari silindrik sirt ko'rinishida bo‘ladi (8.5- rasm).
tdV гл — mos ravishda silindr ichidagi va^ tashqi muhitdagi haroratlar; X — silindr materialining issiqlik o'tkazuvchanlik koeffitsiyenti; d 2 va d { — silindming tashqi va ichki diametrlari; va t . —silindr devori- ning haroratlari; L — silindr (truba)ning
12


8 . 5 - r a s m .

uzunligi. Silindrik sirt boMganda ham yassi sirtlardan issiqlikning o‘tishi qonuniyatlariga bo'ysuniladi, faqat devor bir xil, shakli boshqa bo'lganligi uchun formulaning shakli biroz o'zgaradi.

~ r<)2
Furye qonuni tenglamasini integrallash natijasida o'tayotgan issiqlik miqdori ifodasini hosil qilamiz:

Q = 2л А ?
(8.33)

d\
Issiqlik oqimining chiziqli zichligi aniqlanishiga zarurat tug'ilsa, quyidagi formuladan foydalaniladi:

—-—
rf2


(8.34)

2 л Л d 2
Ichki issiqlik manbalari mavjud boiganda issiqlik o4kazuvchanlik. Qishloq va suv xo'jaligi ishlab chiqarish jarayonlarida qator hollarda ichki issiqlik manbalari — elektr qizdirgichlar, induksion qizdirgichlar, yuqori chastotali (YuCh) yoki o'ta yuqori chastotali (O'YuCh) nurlanish manbalaridan foydalaniladi. Uzluksiz ishlay­ digan qurilmalarda ushbu issiqlik manbalari to'xtovsiz ishlatiladi, bundan esa har xil shakldagi jismlarda ichki issiqlik manbalarini hisobga
olib, statsionar harorat maydonlarini hisoblash zarurati tug'iladi.
Misol sifatida aylana silindr shakldagi qizdiriladigan muhit (jism)ni ko'rib chiqamiz, silindrning radiusi uzunligiga nisbatan juda kichik (r<£) bo'Isin, ichki issiqlik manbai uning hajmi bo'yicha keng taqsimlangan. Silindr yuzasi harorati o'zgarmas va f. ga teng bo'Isin. Silindrik koordinatalarda masalalar simmetrik bo'ladi va shuning uchun statsionar issiqlik tartibi uchun issiqlik o'tkazuvchanlik differensial tenglamasi ichki issiqlik manbaini hisobga olgan holda quyidagicha ifodalanadi: