Gapning uyushiq bo‘laklari haqida ma’lumot Bir umumiy bo‘lakka tobe bog‘lanuvchi, bir XIL sintaktik vazifa bajaradigan, o‘zaro teng bog‘lovchilar va sanash ohangi yordamida bog‘langan

Ajratilgan hol – o‘zidan oldin kelgan holning ma’nosiga aniqlik kiritadi. Ajratilgan bo‘lak vazifasida ko‘pincha o‘rin, payt hollari keladi: Ни ana shu joyda, taxta ko‘prikning ostida, kichik bir buloq bor.

Namuna: 1. Dadam shu atrofdan – qishloqning chiqaverishidan – do‘kon qidirdi. 2. Cho‘ponotadan bir chaqirimcha pastlikda, Boysunning naq bo‘yida, uch-to‘rt tup jiyda o‘sgan bir xilvat joy bor. 3. Men ko‘rsatilgan stulga – to‘rga o‘tib o‘tirdim. 4. Shoirning kulbayi vayronasi shaharning eng chekkasida, Bog‘i Feruz va Bog‘i Mahmud kabi ko‘rkam bog‘lar atrofida joylashgan edi. 5. Biz Xorazmda, Ma’mun saroyida besh yil birga xizmat qilganmiz, begim. 6. Yaxshiyam, Sulton Mahmud yoshlik chog‘larida, yuragida insof va adolat tuyg‘usi tamoman so‘nib bitmagan mahallarda, Nargizabonu sabab sobiq g‘ulomi Qutlug‘qadamning daxlsizligi to‘g‘risida birdan bir adolatli farmon bergan ekan. 7. Endi bu hibsdan, o‘laksa hidi anqigan jahannamdan tiriklayin chiqa oladimi, yo‘qmi – bu yog‘i yolg‘iz Ollohga ayon. 8. Axsi – Movarounnahrda, Sayhun bo‘yida joylashgan bo‘lib, mashhur shaharlardan edi.

Ajratilgan to‘ldiruvchi o‘zidan oldin kelgan to‘ldiruvchining ma’nosini izohlaydi, unga aniqlik kiritadi. Vositasiz to‘ldiruvchi ham, vositali to‘ldiruvchi ham ajratilgan bo‘lak sifatida qo‘llanishi mumkin: Nasihatimni, otangning so‘zini, esingda tut. Xatni uning o‘ziga, Muqaddasga, bering.

Namuna: 1. Unsin uchun, bechora qiz uchun, bu qanday mudhish motam! (Oybek) 2. Bektemirga, sobiq sodda cho‘ponga, komandirning fikri g‘oyat yoqdi. (Oy­bek) 3. Bu xabar ko‘plarni, shu jumladan, Mahkamni ham juda quvontirdi. (P.Qodirov)

Ajratilgan aniqlovchi shaxs yoki narsaning belgisini, kimga yoki nimaga qarashliligini ta’kidlab, ayirib ko‘rsatish uchun ishlatiladi.

Masalan, Qobil bobo, yalangbosh, yalangoyoq, eshik yonida dag‘-dag‘ titraydi. Bizning, o‘quvchi yoshlarning o‘zimizga yarasha or-nomusimiz bor.