G. S. K u t u m o V a I. I. I n o g a m o V g e o d e z I ya va m a r k s h e y d e r L i k I s h I

10.2 –rasm.Leica FlexLine TS06 plyus elektron taxeometri 
bilan bajarish mumkin. Yangi o’rnatilgan Leica FlexFildplyus dasturi va yangi 
rangli sensor displey bajarilayotgan ishlar samarasini yanada oshirishiga imkon 
beradi.Leica FlexLine TS plus elektron taxeometrlarning texnik tavsiflari 

---

163 
10.1-jadvalda keltirilgan. 
10.1-jadval
Leica FlexLine TS plus rusumli elektron taxeometrlarning texnik tavsifi
 
Ko’rsatgichlar 
TS02 
TS06 
TS09 
Burchakli 
o’lchashlar: 
Gorizontal Hz / 
Vertikal V 
3
′′
/ 5
′′
2
′′
/ 3
′′
1
′′
/ 2
′′
Kompensator 
To’rt o’qli 
To’rt o’qli 
To’rt o’qli 
Ko’rish maydoni 
burchagi 
1°30’ 
1°30’ 
1°30’ 
Masofalarni 
o’lchash: 
Fokuslashning 
minimal masofasi, 
m 
1,5 
1,5 
1,5 
Qaytargichsiz 
masofa o’lchash 
(R30/R500/R1000 
diapazonlarda), m 
30/>500/>1000 
30/>500/>1000 
30/>500/>1000 
Qaytargichli 
plastinaga (5 x 
5sm), m 
1,6 dan 300 gacha 
Bitta prizma 
bo’yicha, m 
3500 gacha 
3500 gacha 
3500 gacha 
Prizma bo’yicha 
o’lchash aniqligi, 
mm 
±(1,5+2ppm∙D) 
±(1,5+2ppm∙D) 
±(1+1,5ppm∙D) 

---

164 
Qaytargichsiz 
o’lchash aniqligi, 
mm 
±(2+2 ppm) 
±(2+2 ppm) 
±(2+2 ppm) 
Ishchi harorat 
diapazoni, S 
–20° dan +50° 
gacha 
–20° dan +50° 
gacha 
–20° dan +50° 
gacha 
Gorizontal doira 
bo’yicha hisob 
Ikki tomonli 
Ikki tomonli 
Ikki tomonli 
Vertikal doira 
bo’yicha hisob 
Ikki tomonli 
Ikki tomonli 
Ikkitomonli 
Chang va 
namlikdan 
ximoyalanganligi 
IP55 
IP55 
IP55 
Lazer 
markazlashtirgich
i 
5 darajali 
yoriygichli lazer 
tag’ma 
5 darajali 
yoriygichli lazer 
tag’ma 
5 darajali 
yoriygichli lazer 
tag’ma 
Markazlash 
aniqligi 
Asbob 
balandligining1,5
м ga 1,5мм 
Asbob 
balandligining1,5
м ga 1,5мм 
Asbob 
balandligining1,5
м ga 1,5мм 
Klaviatura va 
Displey 
To’liqharfraqamliklaviatura, qora-oqgrafikdispley, 5 
darajaliyoritgich, ikkitomonlidispley 
Ma’lumotlarni 
saqlash xotirasi 
24000 nuqtalar, 
o’lchashlar 13500 
100000 nuqtalar, 
o’lchashlar 60500 
100000 nuqtalar, 
o’lchashlar 60500 
Almashtiriladigan 
USB xortira 
kartasi 
1Gbayt, uzatish tezligi 1000 nuqta/sek 
Akkumulyator 
turi 
Litiy -ionli 
Ishlash vaqti 
Taxminan 20 soat 

---

165 
Keyingi yillarda Trimble (AQSH) firmasi tomonidan esa Trimble M3 DR, 
hamda NIKON (Yaponiya) firmasi bilan hamkorlikda Spektra Precision Focus 4 
(10.3-rasm, b) elektron taxeometrlar ishlab chiqarilmoqda. Ular asosan topografik, 
kadastr va qurilish syomkalarini bajarishga mo’ljallangan bo’lib, o’lchash uchun 
imkoni bo’lmagan nishon(nuqta)lar gacha o’lchashlarni bajarishda katta 
universallikka ega bo’lib, o’lchashlarni qaytargichsiz amalga oshirishi ham ko’zda 
tutilgan. 
Bu asboblar quyidagi masalalarni hal etishiga qaratilgan: 
· 
taxeometrik yo’llarni o’tkazish; geodezik asoslarni qurish va tarmoqlarni 
rivojlantirish; 
a)
b)
10.3- rasm
. 
Elektron taxeometrlar: 
a) Trimble M3 DR elektron taxeometri; 
b) Focus 4 elektron taxeometri 
•
topografik, kadastr va qurilishdagi syomkalarni bajarish; 
•
yerlarni ajratish (yer uchastkalari chegaralarini o’rnatish); 
•
yer uchastkalari chegaralarini joyga ko’chirish; 
Amaliy dasturlar 
Topografiya(Oriyentirlash va Syomka), Rejalash, Teskari 
kestirma 

---

166 
•
rejalash ishlari. 
Asbobni o’rnatish, oriyentirlash va nishonga aniq va tez qaratish uchun qulay
sharoit yaratish maqsadida Trimble M3 DR elektron taxeometrlarning barcha 
modellari cheksiz qaratish vintlari, lazer nishon ko’rsatgich, lazer stvor ko’rsatgich 
va lazer markazlashtirgichi bilan ta’minlangan. 
SP Focus 4 elektron taxeometri -20°S dan +50°S gacha keng harorat 
diapazonida ishlash uchun mo’ljallangan. SP Focus 4 quyoshga bardoshli, bir 
tomonli grafik suyuq kristallik displeyiga ega. SP Focus 4 taxeometri bir o’qli 
kompensator bilan jihozlangan. Boshqaruv panelida to’liq funksional alfavit-
raqamli klaviatura joylashtirilgan. SP Focus 4 elektron taxeometrining kopqog’i 
alyumindan ishlangan bo’lib IPX4 standartiga muvofiq suv tushishidan 
himoyalangan va noqulay ob-havo sharoitlarida ham ish olib borish imkonini beradi. 
SP Focus 4 taxeometri ichiga o’rnatilgan Ni-MN batareyasi minimum 15 
soatgacha asbobning uzluksiz ishlashini taminlaydi. Mukammalashtirilgan ichki 
dastur ta’minoti turli murakkablikdagi injenerlik-geodezik masalalarni yechishni 
yengillashtiradi. 
SP Focus 4 elektron taxeometrining xotirasi hajmi 10 000 gacha nuqtani 
saqlash imkonini beradi. Ko’rish trubasi 26 marta kattalashtirib ko’rsatadi. Qulay 
ob-havo sharoitlarida, tuman mavjud bo’lmaganda 40km masofani ko’rish 
imkoniyati mavjud. 
SP 
Focus 
4 
elektron 
taxeometrida 
qaytargichsiz 
texnologiyalar 
qo’llanilganligi borib bo’lmas va xavfli joylarda ham o’lchash ishlarini olib borish 
imkonini beradi. 
SP Focus 4 elektron taxeometriga bir nechta interfeys tillarini o’rnatish 
imkoniyati mavjud. Nikon firmasining optikasidan foydalaniligi bois burchak 
o’lchash aniqligini ishonchliligini taminlaydi. 
Trimble M3 DR seriyali elektron taxeometr va SP Focus 4 elektron 
taxeometrlarning texnik tavsiflari 10.2-jadvalda keltirilgan. 

---

167 
10.2- jadval