G. S. K u t u m o V a I. I. I n o g a m o V g e o d e z I ya va m a r k s h e y d e r L i k I s h I

Trimble M3 DR rusumli elektron taxeometrlarning 
 texnik tavsiflari 
Ko’rsatgichlar 
М3 DR 
Focus 4 
Ko’rish trubasining kattalash-tirishi, 
karat 
30 
26 
Burchakli o’lchashlar aniqligi 
3
′′
4
′′
5
′′
Masofa o’lchash, 1 prizmada 
3000m gacha 
1,6 dan 5000 
gacha 
Qaytargichsiz masofa o’lchash
500m gacha 
1,6 dan 210 
gacha 
Prizma bo’yicha o’lchash aniqligi, mm ± 2mm +2mm / km ±(3+2ppm·D) 
Qaytargichsiz o’lchash aniqligi, mm 
± 3mm +2mm / km ±(5+2 ppm·D) 
Prizma bo’yicha o’lchash vaqti 
(aniq/normal), sek 
1,6 / 0,8 
1,5 / 0,8 
Ishchi harorat diapazoni, S 
-20° dan +50° gacha -20° dan +50° 
gacha 
DCH holatidagi ekran 
16 bitli rang, orqa 
yoritgichi 
bilan 
TFTSK-displey 
(320x240 pikselli) 
Grafik suyuq 
kristallik (128 
x 64 nuqta); bir 
tomonli 
DO’ holatidagi ekran 
orqa yoritgichi bilan 
SK-displey (128x64 
pikselli) 
-
Operatsion tizim 
Windows CE 
Windows CE 
O’rnatilgan dasturli ta’minot 
Trimble Access 
Trimble 
Access 

---

168 
 
10.3. Elektron taxeometrik tasvirga olish (syomka)ni
bajarish texnologiyasi 
Topografik syomkalarni elektron taxeometrlar bilan elektron-blokli 
taxeometriya texnologiyasidan foydalanib amalga oshirish mumkin. Ushbu 
texnologiyaning mohiyati shundan iboratki, syomka uchun mo’ljallangan 
O’lchash uchun xotira 
RAM 
128 
Mb, 
flesh-xotira 128 Mb 
10000 yozuv 
Chang va namlikdan ximoyalanganligi IP66 
IP56 
Ma’lumotlarni uzatish porti 
RS-232C 2xUSB 
RS-232C 
2xUSB 
Cimsiz aloqa 
O’rnatilgan 
bluetoothmoduli 
O’rnatilgan 
bluetoothmodu
li 
Qaratish vinti
Cheksiz 
RS-232C 
2xUSB 
O’lchamlari (K x U x B), mm 
149 x 145 x 306 
168 x 173 x 
347 
Asbob vazni (batareyasiz), kg 
3,9 
4,96 
Quvvatlash manbaasi 
Ichki 
Li-ion 
Akkumulyatorli 
batareya(x2) 
Ichki 
Li-ion 
Akkumulyatorl
i batareya(x2) 
Batareya 
BC-65, Ni-MH 
BC-65, Ni-MH 
Ishlash muddati: 
To’xtovsiz 
burchak 
va 
masofa 
o’lchash, soat 
12 
6,5 
Har 30 sekundda masofa/burchak 
o’lchash, soat 
26 
12 

---

169 
ob’yektning barcha hududi alohida uchastka- bloklarga bo’linadi. Bitta blokning 
hududida syomka elektron taxeometrni bir o’rnatishda bajariladi. Shunda oldindan 
syomka asosi barpo etilmaydi, u syomka ishlari jarayonida shakllanadi. Elektron-
blokli taxeometriyani bir necha variantlarda amalga oshirish mumkin: ketma-ket 
joylashgan bekatlar orqali (ketma-ket taxeometriya), ozod bekatlar orqali (bo’lakli-
blokli 
taxeometriya) 
va 
ular 
kombinatsiyasida 
(kombinatsiyalashgan 
taxeometriya).Barcha holatlarda bloklar orasidagi bog’lanish mavjud bog’lovchi 
nuqtalar orqali ta’minlanadi. 
Ozod 
bekatlar 
taxeometriyasi 
fazoviy 
burchakli, 
chiziqli 
va 
kombinatsiyalashgan kestirmalarni qo’llagan holda bekat o’rnini aniqlashga 
asoslangan. Bunday syomka texnologiyasini amalga oshirish uchun uncha zich
bo’lmagan, ixtiyoriy zichlikda joylashgan geodezik asos nuqtalaridan foydalanish 
yyetarli. Ozod bekat minimal soni boshlang’ich punktlarga bog’lanadi va uning 
koordinatalari teskari chiziq-burchakli kestirmalar orqali aniqlanadi.
Elektron taxeometrlar bilan bekat nuqtalari balandligi trigonometrik 
nivelirlash orqali aniqlanadi, buning uchun bekatdan balandligi ma’lum nuqtagacha 
qiyalik 
burchak 
va 
masofa 
o’lchanishi 
lozim. 
Ozod 
bekatlar 
taxeometriyasiningsxemasi 10.4-rasmda ko’rsatilgan.