G niyozov, M. Ahmedova pedagogika tarixidan seminar mashg

Bilib qo‘ygan yaxshi!
1. K.D.Ushinskiy 1854— 1859-yillarda G atchina yetimlar 
institutida rus tilidan katta o'qituvchi, keyin esa sinflar inspektori 
bo ‘lib ishladi.
2. 1859-yildan 1862-yilgacha Ushinskiy Smolniy aslzoda qizlar 
institutining sinflar inspektori bo‘lib ishlagan.
3. 1862-yilda K.D.Ushinskiy daxriylikka va dvoryan qizlarni 
«mujiklar» tarbiyalashiga imkon yaratganligida ayblanib, institut- 
dan bo ‘shatiladi va darslik tuzish bahonasi bilan chet elga xizmat 
safariga yuboriladi. Bu safar aslida niqoblangan surgun edi.
4. Ushinskiy Germaniya va Shvesariyadagi xotin-qizlar o ‘quv 
yurtlarini, bolalar bog‘chalari, yetim xonalar va m aktablarni 
sinchiklab tanqidiy o'rganadi.
5. K.D.Ushinskiyning yozgan asarlari quyidagilar:
Buni bilasizmi?
1. Tarbiyaning xalqchilligi haqidagi fikr U shinskiyning 
pedagogik nazariyasidagi eng asosiy g‘oyadir.
2. Bola, deb hisoblaydi Ushinskiy, ilk yoshlik chog‘idayoq 
xalq madaniyati elementlarini o ‘zlashtira boshlaydi, bulami aw alo 
ona tilini bilish y o ii bilan o'rganadi.
124

---

3. 
Ushinskiy fikricha, tarbiyaning eng muhim xususiyati shun- 
daki, u barcha vositalar va usullar yordami bilan bolaga har jihatdan 
ta ’sir etishga, uning kamol topishiga, g‘oya va xislatlarining voyaga 
yetishiga, iroda va xulq-atvorining mustahkamlanishiga ta ’sir etadi.
K.D.Ushinskiy 1857-yildan e ’tiboran «Jurnal dlya vospita- 
niya» sahifalarida o ‘z maqolalari bilan hamkorlik qila boshladi.
Ushinskiyning pedagogikani rivojlantirishda tutgan o ‘rni
K.D.Ushinskiy original rus pedagogikasi, jum ladan, maktab- 
gacha tarbiya pedagogikasining asoschisidir; u jahon pedagogika
125

---

g‘oyalarining rivojlanishiga juda muhim hissa qo‘shdi. Ushinskiy 
chet eldagi tarbiya, shu jum ladan maktabgacha tarbiya va ta ’lim 
nazariyasi hamda tajribasini chuqur tahlil qildi, shu sohadagi 
muvaffaqiyatlar va kamchiliklarni ko'rsatdi va bu bilan boshqa 
xalqlardagi pedagogika taraqqiyotini yakunlab berdi.
Ushinskiyning k o ‘pgina fikrlari hozirgi vaqtda ham o ‘z 
mohiyatini yo‘qotgan emas.