G. N. Maxmudova innovatsion iqtisodiyot

 
Mavzuni mustahkamlash uchun savollar 
1.
Innovatsion infratuzilma nima va uning milliy iqtisodiyotdagi oʻrni 
qanday?
 
2.
Innovatsion faoliyatni tashkil etishning asosiy shakllari qanday? 
 
3.
Ilmiy-konstruktorlik va loyihaviy-texnologik tashkilotlar nima?
 
4.
Texnopark, biznes-inkubator, start-ap va boshqa tizimlar qanday 
tashkiliy tuzilishga ega? 
 
5.
Oʻzbekistonda innovatsion texnologik parklar qanday yoʻnalishlarda 
faoliyat yuritadi? 
6.
Texnologiyalar transferi markazining vazifalari nimadan iborat? 
7.
Innovatsion klasterlar qanday samara beradi? 
8.
Venchur tashkilotlarining faoliyati nimaga qaratilgan? 
9.
Innovatsiya markazlari nima va ularning vazifalari nimadan iborat? 
 
14-amaliy mashgʻulot 
Topshiriq 
Innovatsion infratuzilma sub’yektlaridan biriga “ESSE” yozing. 

---

230 
XV BOB. INNOVATSION IQTISODIYOT – RAQAMLI 
IQTISODIYOTGA OʻTISHNING ASOSI SIFATIDA 
 
15.1. Raqamli iqtisodiyot va uning shakllanishi 
Dunyo doimo oʻzgarib bormoqda va soʻnggi yillarda ilgʻor 
texnologiyalar 
va 
innovatsiyalarning 
iqtisodiyotni 
rivojlantirishdagi 
ahamiyati tobora koʻproq yangramoqda. Eng yangi texnologiyalar ishlab 
chiqarish va biznes jarayonlarining samaradorligini oshirishi mumkin. Eng 
yangi texnologiyalar inson faoliyatining barcha yangi sohalariga kirib borishi 
bilan an’anaviy yondashuvlar va ish uslublari oʻzgaradi. 
1995 yilda biznes va konsalting boʻyicha kanadalik mutaxassis Donald 
Tapskott global iqtisodiyot tendentsiyalarini tavsiflash uchun moʻljallangan 
yangi atamani taklif qildi – “raqamli iqtisodiyot”. Tapskot oʻz asarlarida 
odamlarning turmush tarzi axborot-kommunikatsiya texnologiyalari (AKT) 
ta’siri ostida qanday oʻzgarishi mumkinligini va oʻzgarishi kerakligini 
tavsiflab berdi va foydalanuvchilar oʻrtasidagi aloqalarga - birinchi navbatda 
turli jugʻrofiy joylar, faoliyat sohalari va boshqalardagi odamlar oʻrtasidagi 
tarmoq oʻzaro munosabatlari imkoniyatlariga e’tiborni qaratdi. Bu yangi 
iqtisodiyotning asosi boʻlgan axborot aloqalarining koʻchkiga oʻxshash 
oʻsishi boʻlib, raqamli axborot-kommunikatsiya texnologiyalari (AKT) ga 
asoslangan iqtisodiyot deb ataladi.
Hozirda toʻrtinchi sanoat inqilobi yoki IR-4.0 (Industrial revolution 
4.0), ma’lum boʻlganidek, kiber-fizik tizimlar, neyrotexnologiyalar, sun’iy 
intellekt, katta hajmli ma’lumotlar, robototexnika, bulutli hisoblash, 
nanotexnologiya, kvant kompyuter, biotexnologiya, buyumlar interneti, 
beshinchi avlod simsiz texnologiyalar (5G), 3D bosib chiqarish tizimlar 
kombinatsiyasini anglatadi. (38-rasm.) 
Toʻrtinchi sanoat inqilobi iborasi birinchi marta Jahon iqtisodiy 
forumining ijrochi raisi Klaus Shvab tomonidan 2015 yil tashqi ishlar 
boʻyicha maqolasida e’lon qilingan, "Toʻrtinchi sanoat inqilobini 
oʻzlashtirish" Jahon iqtisodiy forumi yillik yigʻilishining 2016 yilgi mavzusi 
boʻlgan. 2016 yil 10 oktyabr kuni Forum San-Frantsiskoda Toʻrtinchi Sanoat 
Inqilobi markazining ochilishini e’lon qildi.
Ushbu toʻrtinchi inqilobda fizik, raqamli va biologik olamlarni 
birlashtirgan bir qator yangi texnologiyalar paydo boʻldi. 

---

231