Kimyoviy qurollar ta'sir etgan jamiki mavjudotlar, narsalar zaharlanib, oldingi holatiga qaytarib bo'lmaydigan darajaga tushib qoladi, ya'ni zaharlanadi.
Kimyoviy qurol sifatida qo'llaniladigan zaharlovchi modtsalarning toksikologik, taktik va kimyoviy tasniflari keng ko'llaniladi.
I. Toksikologik (klinik) tasnif. Zaxarlovchi moddalar ta'siri natijasida paydo bo'lgan klinik simptomlarga (belgilar), patologik jarayonning xususiyatiga, tibbiy yordam ko'rsatish, davolash usullari xamda tashkiliy ishlarning umumiyligiga (tibbiy saralash, evakuatsiya) qarab zaharlovchi moddalar o'xshash guruhlarga uyushtiriladi.
1. Nervlarni falajlovchi ZMlar: zarin, zoman, V- gazlari.
Ular organizmga kirganda fYermentlarni o'ldirib, hamma asab tolalarida impulslarni o'tishini sekinlatib, to'xtatishadi va natijada organizm falajlanadi.
Zarin - uchuvchan, rangsiz suyuqlik bo'lib, zichligi suvga nisbatan 1,1 (suvdan og'ir), qaynash harorati 147°S, muzlash harorati 30 - 56°S. Organik Yerituvchilarda yaxshi Yeriydi. Suvda o'rtacha Yeriydi, yaxshi gidrolizlanadi va toksik vodorod ftorid kislotasini hosil qiladi. Uncha turg'un emas, yozda 10 soatgacha saqlanishi mumkin. Bug' va aYerozol sifatida qo'llaniladi. Havoga nisbatan bug'larining zichligi 4,86, ya'ni havodan og'ir.
Zarin kuchli zaharlovchi modda bo'lib, uning o'rtacha o'ldirish dozasi 0.10 mg/l (1 daqiqa ichida). Uning par holdagisi kuchli ta'sir etadi, ayniqsa, qo'z qorachig'ini tez kichraytirib yuboradi.
U-gazlar - yomon uchuvchan, suvda yomon, ammo organik Yerituvchilarda yaxshi Yeriydigan, zaharli modda hisoblanadi. Uning suvga nisbatan zichligi 1,1,qaynash harorati esa 300°S, muzlash harorati 50°S. U-gazlar tarqalgan joylarda turg'unligi: yozda - bir haftagacha, qishda esa bir oy va undan ko'p. Uning kuchli ta'siri aYerozol holda kuzatiladi.
U-gazlar nafas yo'llari, teri, kiyim - kechaklar orqali ham ta'sir etib, odamlarni kuchli zaharlaydi. U-gazlarning o'ldirish dozasi 1 daqiqada 0,01 mg/l, teri orqali ta'sir etganda 7 mg/l. ni tashkil etadi.
Zoman - xossalari jihatidan zarin bilan U-gazlarni oralig'idagi o'rinni egalladi. Suvda yomon Yeriydigan. Zaharliligi zarindan 5 marta kuchli, lekin U-gazlardan kuchsiz hisoblanadi.
Bu guruhdagi ZMlar bilan zaharlanishning belgilari: mioz, nafas olishning og'irlaShuvi, ko'krak qafasining og'rishi, yo'tal, so'lak oqishi, tYerlash, arterial bosimning pasayishi, ko'ngil aynishi, kusish, ich ketishi, ruhiy buzilishlar, og'ir zaharlanishda tezlik bilan falajlanish va koma holatining boshlanishi.
Bu guruhdagi ZMlarga qarshi ziddi - zaharlar: taren (tabletka 0,2dan), afin, budaksim Yeritma shprits - tyubiklarda, tabelli preparat P - 6 (hariy qismlar uchun).
Do'stlaringiz bilan baham: |