@MATEMATIKA979020397 | ASROROV ISAK URAZBOYEVICH | O‘RAZBOYEV JAHONGIR ISOQ O’G’LI
ASROROV ISAK URAZBOYEVICH TELEGRAM MANZIL : @MATEMATIKA979020397 10
5. Tekislikda yotmaydigan nuqtadan tekislikka uzunliklari
𝟏𝟐 𝒄𝒎
dan va
orasidagi burchak
𝟔𝟎°
ga teng boʻlgan ikkita ogʻmalar oʻtkazilgan. Agar
ogʻmalarning tekislikdagi proyeksiyalari oʻzaro perpendikulyar boʻlsa,
nuqtadan tekislikkacha boʻlgan masofani toping.
𝐵𝐷
2
+ 𝐷𝐶
2
= 𝐴𝐶
2
; 𝐵𝐷
2
+ 𝐵𝐷
2
= 12
2
; 2 ∙ 𝐵𝐷
2
= 144 ; 𝐵𝐷
2
=
144
2
;
𝐵𝐷
2
= 72 ; 𝐵𝐷 = √72 = √36 ∙ 2 = 6√2 𝑐𝑚 ;
𝐴𝐷 = √𝐴𝐵
2
− 𝐵𝐷
2
= √12
2
− (6√2)
2
= √144 − 72 = √72 = 6√2 𝑐𝑚 .
𝐽𝑎𝑣𝑜𝑏: 𝐴𝐷 = 6√2 𝑐𝑚 .
5 – BILET
1.
𝟓𝒙
𝟐
− 𝟐𝟗𝒙 + 𝟐𝟎 ≤ 𝟎
tengsizlikning butun yechimlari oʻrta arifmetigini
toping.
5𝑥
2
− 29𝑥 + 20 ≤ 0 ; 5𝑥
2
− 25𝑥 − 4𝑥 + 20 ≤ 0 ;
5𝑥 ∙ (𝑥 − 5) − 4 ∙ (𝑥 − 5) ≤ 0; (5𝑥 − 4) ∙ (𝑥 − 5) ≤ 0 ; {
5𝑥 − 4 ≥ 0
𝑥 − 5 ≤ 0
→
→ {
5𝑥 ≥ 4
𝑥 ≤ 5
→ { 𝑥 ≥
4
5
𝑥 ≤ 5
→ {
𝑥 ≥ 0,8
𝑥 ≤ 5
→ 0,8 ≤ 𝑥 ≤ 5 .
[ 0,8 ; 5 ] 𝑏𝑢𝑡𝑢𝑛 𝑦𝑒𝑐ℎ𝑖𝑚𝑙𝑎𝑟𝑖 ∶ 1, 2, 3, 4, 5 .
𝑥̅ =
1 + 2 + 3 + 4 + 5
5
=
15
5
= 3 . 𝐽𝑎𝑣𝑜𝑏: 𝑥̅ = 3.
𝐴𝐵 = 𝐴𝐶 = 12 𝑐𝑚 ; ∠𝐵𝐴𝐶 = 60° ; ∠𝐵𝐷𝐶 = 90° ;
𝐴𝐵 = 𝐴𝐶 𝑏𝑜ʻ𝑙𝑠𝑎, ∆𝐵𝐴𝐶 𝑑𝑎𝑛 ∠𝐴 = 60° 𝑏𝑜ʻ𝑙𝑠𝑎,
𝐴𝐵𝐶 − 𝑚𝑢𝑛𝑡𝑎𝑧𝑎𝑚 𝑢𝑐ℎ𝑏𝑢𝑟𝑐ℎ𝑎𝑘 𝑏𝑜ʻ𝑙𝑎𝑑𝑖 . 𝐵𝑢𝑛𝑑𝑎𝑛,
𝐵𝐶 = 12 𝑐𝑚 𝑒𝑘𝑎𝑛𝑙𝑖𝑔𝑖 𝑘𝑒𝑙𝑖𝑏 𝑐ℎ𝑖𝑞𝑎𝑑𝑖. 𝐴𝐵 = 𝐴𝐶 𝑑𝑎𝑛
𝑝𝑟𝑜𝑦𝑒𝑘𝑠𝑖𝑦𝑎𝑙𝑎𝑟𝑖 𝐵𝐷 = 𝐷𝐶 𝑒𝑘𝑎𝑛𝑙𝑖𝑔𝑖 𝑘𝑒𝑙𝑖𝑏 𝑐ℎ𝑖𝑞𝑎𝑑𝑖.
@MATEMATIKA979020397 | ASROROV ISAK URAZBOYEVICH | O‘RAZBOYEV JAHONGIR ISOQ O’G’LI
ASROROV ISAK URAZBOYEVICH TELEGRAM MANZIL : @MATEMATIKA979020397 11
2.
𝒃
𝟒
− 𝟗𝒃
𝟐
+ 𝒃
𝟑
− 𝟗𝒃
𝟏
= 𝟎
shartni qanoatlantiruvchi va hadlari musbat
sonlardan iborat boʻlgan geometrik progressiya maxrajini toping.
𝑏
4
− 9𝑏
2
+ 𝑏
3
− 9𝑏
1
= 0 ; 𝑞 > 0 . 𝑞 =?
𝑏
2
= 𝑏
1
∙ 𝑞 ; 𝑏
3
= 𝑏
1
∙ 𝑞
2
; 𝑏
4
= 𝑏
1
∙ 𝑞
3
.
𝑏
1
∙ 𝑞
3
− 9 ∙ 𝑏
1
∙ 𝑞 + 𝑏
1
∙ 𝑞
2
− 9 ∙ 𝑏
1
= 0 ; 𝑏
1
∙ (𝑞
3
− 9 ∙ 𝑞 + 𝑞
2
− 9) = 0 ;
𝑏
1
∙ (𝑞 ∙ (𝑞
2
− 9) + (𝑞
2
− 9)) = 0 ; 𝑏
1
∙ (𝑞 + 1) ∙ (𝑞
2
− 9) = 0 ;
(𝑞 + 1) ∙ (𝑞
2
− 9) = 0 ; {
𝑞 + 1 = 0
𝑞
2
− 9 = 0
→ {
𝑞 = −1
(𝑞 + 3)(𝑞 − 3) = 0
→
→ {
𝑞 = −1
𝑞 + 3 = 0
𝑞 − 3 = 0
→ {
𝑞 = −1
𝑞 = −3
𝑞 = 3
→ 𝑞 > 0 𝑏𝑜ʻ𝑙𝑔𝑎𝑛𝑑𝑎 𝑚𝑢𝑠𝑏𝑎𝑡 𝑞 = 3 .
𝐽𝑎𝑣𝑜𝑏: ℎ𝑎𝑑𝑙𝑎𝑟𝑖 𝑚𝑢𝑠𝑏𝑎𝑡 𝑠𝑜𝑛𝑙𝑎𝑟𝑑𝑎𝑛 𝑖𝑏𝑜𝑟𝑎𝑡 𝑏𝑜ʻ𝑙𝑔𝑎𝑛 𝑔𝑒𝑜𝑚𝑒𝑡𝑟𝑖𝑘 𝑝𝑟𝑜𝑔𝑟𝑒𝑠𝑠𝑖𝑦𝑎
𝑚𝑎𝑥𝑟𝑎𝑗𝑖 𝑞 = 3 .
3. Soddalashtiring:
(𝒄𝒕𝒈 𝟒𝟒°+𝒕𝒈 𝟐𝟐𝟔°)∙𝐜𝐨𝐬 𝟒𝟎𝟔°
𝐜𝐨𝐬 𝟑𝟏𝟔°
+ 𝒕𝒈 (−𝟒𝟎𝟓°) .
(𝑐𝑡𝑔 44° + 𝑡𝑔 226°) ∙ cos 406°
cos 316°
+ 𝑡𝑔 (−405°) =
=
(𝑐𝑡𝑔 44° + 𝑡𝑔 (270° − 44°)) ∙ cos(450° − 44°)
cos(360° − 44°)
− 𝑡𝑔 405° =
=
(𝑐𝑡𝑔 44° + 𝑐𝑡𝑔 44°) ∙ sin 44°
cos 44°
− 𝑡𝑔 (360° + 45°) =
=
2 ∙ 𝑐𝑡𝑔 44° ∙ sin 44°
cos 44°
− 𝑡𝑔 45° =
2 ∙
cos 44°
sin 44°
∙ sin 44°
cos 44°
− 1 =
2 ∙ cos 44°
cos 44°
− 1 =
= 2 − 1 = 1 . 𝐽𝑎𝑣𝑜𝑏: 1 .
4. Uchburchakning
𝟏𝟖
va
𝟏𝟐
ga teng boʻlgan medianalari orasidagi burchak
𝟏𝟐𝟎°
. Shu uchburchakning yuzini toping.
𝐴𝑂 = 2𝑥 = 2 ∙ 4 = 8 ; 𝑂𝐸 = 𝑥 = 4 . 2) 𝐶𝑂 ∶ 𝑂𝐷 = 2 ∶ 1 ; 𝐶𝑂 = 2𝑥 ;
𝑂𝐷 = 𝑥 ; 𝐶𝑂 + 𝑂𝐷 = 𝐶𝐷 ; 2𝑥 + 𝑥 = 18 ; 3𝑥 = 18 ; 𝑥 = 6 ;
𝐵𝑒𝑟𝑖𝑙𝑔𝑎𝑛: 𝐴𝐸 = 12 ; 𝐶𝐷 = 18 ; ∠𝐴𝑂𝐶 = 120° .
𝑇𝑜𝑝𝑖𝑠ℎ 𝑘𝑒𝑟𝑎𝑘: 𝑆
𝐴𝐵𝐶
=?
1) 𝐴𝑂 ∶ 𝑂𝐸 = 2 ∶ 1 ; 𝐴𝑂 = 2𝑥 ; 𝑂𝐸 = 𝑥 ;
𝐴𝑂 + 𝑂𝐸 = 𝐴𝐸 ; 2𝑥 + 𝑥 = 12 ; 3𝑥 = 12 ; 𝑥 = 4 ;
@MATEMATIKA979020397 | ASROROV ISAK URAZBOYEVICH | O‘RAZBOYEV JAHONGIR ISOQ O’G’LI
ASROROV ISAK URAZBOYEVICH TELEGRAM MANZIL : @MATEMATIKA979020397 13
6-BILET
1.
𝟎, 𝟏, 𝟑, 𝟓, 𝟕, 𝟖
raqamlari yordamida raqamlari takrorlanmaydigan nechta toʻrt
xonali son yozish mumkin.
Minglar xonasida
6
ta raqamdan 5 ta imkoniyat, yuzlar xonasida
6
ta raqamdan 5 ta
imkoniyat, oʻnalar xonasida
6
ta raqamdan 4
ta imkoniyat, birlar xonasida
6
ta
raqamdan 3 ta imkoniyat boʻladi. Demak,
(𝑛 − 1) ∙ (𝑛 − 1) ∙ (𝑛 − 2) ∙ (𝑛 − 3) = (6 − 1) ∙ (6 − 1) ∙ (6 − 2) ∙ (6 − 3) =
= 5 ∙ 5 ∙ 4 ∙ 3 = 300 . 𝐽𝑎𝑣𝑜𝑏: 300 𝑡𝑎 𝑡𝑜ʻ𝑟𝑡 𝑥𝑜𝑛𝑎𝑙𝑖 𝑠𝑜𝑛 𝑦𝑜𝑧𝑖𝑠ℎ 𝑚𝑢𝑚𝑘𝑖𝑛.
2.
𝒙
𝟏
va
𝒙
𝟐
sonlari
𝒙
𝟐
− 𝒂𝒙 + 𝟐𝟎 = 𝟎
tenglamaning ildizlari boʻlib,
𝟏
𝒙
𝟏
+
𝟏
𝒙
𝟐
=
𝟗
𝟐𝟎
tenglikni qanoatlantirsa,
𝒂
ning qiymatini toping.
𝑥
2
− 𝑎𝑥 + 20 = 0 ;
1
𝑥
1
+
1
𝑥
2
=
9
20
; {
𝑥
1
+ 𝑥
2
= 𝑎
𝑥
1
∙ 𝑥
2
= 20
→
𝑥
1
+ 𝑥
2
𝑥
1
∙ 𝑥
2
=
9
20
;
𝑎
20
=
9
20
; 20 ∙ 𝑎 = 20 ∙ 9 ; 𝑎 =
20 ∙ 9
20
; 𝑎 = 9. 𝐽𝑎𝑣𝑜𝑏: 𝑎 = 9 .
3.
𝐬𝐢𝐧 (𝟐 𝐚𝐫𝐜𝐬𝐢𝐧
𝟏
𝟑
)
ni hisoblang.
sin (2 arcsin
1
3
) ; arcsin
1
3
= α ; sin α =
1
3
; sin
2
α + cos
2
α = 1 ;
cos α = √1 − sin
2
α = √1 − (
1
3
)
2
= √1 −
1
9
= √
9 − 1
9
= √
8
9
=
2√2
3
;
sin (2 arcsin
1
3
) = sin 2α = 2 ∙ sin α ∙ cos α = 2 ∙
1
3
∙
2√2
3
=
2
3
∙
2√2
3
=
4√2
9
.
Javob: sin (2 arcsin
1
3
) =
4√2
9
.