Foydali qazilmalarning genetik va sanoat turlari

Metall foydali qazilmalar
– temir, marganets, xrom, nikel, mis, volfram, 
qo‘rg‘oshin, sink, oltin, kumush, platina va boshqalar). 
Metall emas foydali qazilmalar
– olmos, granit, labrodarit, marmar, qum, 
shag‘al, tuzlar, fosfat va boshqalar). 
Metasomatoz
– tog‘ jinslarining eritmalar ta’sirida o‘z kimyoviy tarkibini 
o‘zgartirishi. Metasomatoz natijasida tog‘ jinslarining umumiy kimyoviy tarkibi 
o‘zgaradi; minerallar erishi bilan birga yangilari hosil bo‘ladi. Bunday metasomatoz 
magmatik jarayondan keyin ajralib chiqadigan eritmalar ta’sirida yuzaga keladi. 
Mineral
– xalq xo‘jaligida ishlatish mumkin, iqtisodiy jihatdan foydali, texnika 
taraqqiyotiga muvofiq metall, mineral yoki boshqa birikmalar ajratib olish uchun 
qulay minerallar to‘plami. 
Plast (qatlam)
– ikki parallel tekislik bilan chegaralangan tog‘ jinslari orasida 
joylashgan, uncha katta qalinlikka ega bo‘lmagan va uzoqqa cho‘zilgan qatlam (bu 
tipdagi ruda formalari temir, marganets, gips, tuz konlarida uchraydi). 
Relef
– er sathi shakllari majmuasi bo‘lib, har bir uchastka o‘z relef shakliga ega 
bo‘ladi. Erda yuz beradigan endogen va ekzogen jarayonlar natijasida hosil bo‘ladi.