Foydali qazilmalarning genetik va sanoat turlari

6.2. Oddiy (keramik) pegmatit konlari 
Oddiy pegmatitlar, ko‘pchilik tadqiqotchilarning ta’kidlashicha, pegmatit hosil 
qiluvchi qoldiq qotishmalarning shakllanishi tufayli hosil bo‘lib, kimyoviy-

---

34 
mineralogik tarkibi o‘z bag‘riga olgan ona jinslarning tarkibiga to‘g‘ri keladi. 
Masalan, oddiy granit-pegmatitlar kaliy-natriyli dala shpatlari va kvarsdan iborat 
bo‘ladi. Oz miqdorda slyuda, turmalin, granat uchrashi mumkin bu pegmatitlarda 
granit yoki «xatli granit» strukturasi ko‘proq bo‘ladi.Pegmatit gavdalari va 
o‘lchamlari turlicha oval, linzasimon – cho‘zilgan, tomchisimon – shlir shaklida 
bo‘lib, ona jinslar (granit, granodiorit, leykokrat granit)dan tuzilgan massivlarning 
tepa qismida yotadi. Oddiy pegmatitlardan kvars va dala shpatlari ajratib olinib, 
keramika (chinni sopol) sanoatida ishlatiladi. 
Bu hil pegmatitlarga Janubiy Nurota tog‘ining Oq tog‘ dalasi pegmatitlari misol 
bo‘la oladi (8-rasm) 
.