Foydali qazilmalarni boyitish jarayonlari

31-jadva 
Boyitish mahsulotlarini quritish dastgohlarining asosiy turlari va 
tuzilishi 
Quritgich turi 
Quritish 
usulida 
Quritish 
konstruksiyasi 
Quritishda mahsulotni 
qo‘llanish sinfi 
Gazli isitish 
Konvektiv 
Barabanli 
Quritiladigan mahsulotni har 
xil yirikligi
(50-300 mm gacha) 
Trubali quritgich 
Mayda mahsulotlarni sinfli 
quritish(<25 mm) 
Qaynar 
qatlamli 
quritgichlar 
Mayda sinfli mahsulotlarni 
quritish (6- 10 mm gacha, 
ba’zan 
50 
mm 
li 
mahsulotlarni (quritishda) 
Bug‘li isitish 
Kontaktli - 
konvektiv 
Truba barabanli 
Mayda mahsulot uchun
(< 6 mkm) 
Kontaktli
Tarelkali
Mayda mahsulot uchun 
(< 6 mkm) 
Barabanli quritgichlar. Barabanli quritgichlar: 1) to‘g‘ridan – to‘g‘ri 
issiq almashuvchi, ya’ni quritilayotgan mahsulot va issiq gazning bevosita 
to‘qnashuvi (mahsulot bilan gazning bir yo‘nalishida va qarama-qarshi 
yo‘nalishida ). 2) bilvosita issiq almashuvchi, ya’ni issiqlik quritiluvchi 
mahsulotga metall devor (to‘siq) orqali beriluvchi quritgichlarga bo‘linadi. 
Boyitma va mineral xom ashyoni quritish uchun birinchi turdagi 
quritgichlar ishlatiladi. Ikkinchi turdagi quritgichlar esa atrof-muhit 
ifloslanishini oldini olish uchun, hamda quritilayotgan mahsulotning 
rangini o‘zgartirish uchun ishlatiladi. 
To‘g‘ridan - to‘g‘ri issiqlik almashuvchi barabanli quritgich 1-5
o
burchak ostida o‘rnatilgan (mahsulot bo‘shatish tomonga qarab) 
aylanuvchi barabandan iborat bo‘lib, barabanga ikkita bandaj (kamar) va 
uzatmaning tishli xalqasidan iborat. Baraban bandajlar orqali tayanch 
ramalariga o‘rnatilgan erkin harakatlanuvchi roliklarga tayanadi, 
barabanning bir uchi o‘txona va mahsulotni beruvchi moslama bilan 
tutashsa, ikkinchi uchi quritilgan mahsulotni tushirib oluvchi kamera bilan 

---

330 
tutashgan. Barabanli quritgichlar 1-2,2 m diametr va 4-16 m uzunlikda; 
2,5-3,5 m diametr va 14-27 m uzunlikda tayyorlanadi. Issiqlik 
yo‘qolishining oldini olish uchun barabanning tashqi yuzasi po‘lat list 
bilan qoplanadi. Bunda tashqari devorning harorati 40
0
dan oshmasligi 
kerak.