Foydali qazilmalarni boyitish jarayonlari

86-rasm. 
Barabanli quritgich
 
Mahsulot bunkerdan (6) ta’minlagich orqali quritgichning 
silindrsimon barabaniga (1) tushadi baraban bandaj (2) lar va tayanch 
roliklari (3,5) yordamida ushlab turiladi va uzatkich (4) orqali harakatga 
keltiriladi. Baraban aylanishi natijasida nam mahsulot ta’minlagich orqali 
vintli qabul qiluvchi nasadka (7) ga beriladi, bu yerda mahsulot 
aralashtirish ta’sirida biroz quriydi. So‘ngra mahsulot barabanning ichki 
qismiga o‘tadi. Nasadkalar barabanning kesimi bo‘yicha mahsulotni bir 
me’yorda tarqatish va aralashtirishni ta’minlaydi. Bunday sharoitda 
mahsulot bilan qurituvchi reagentning o‘zaro ta’siri samarali bo‘ladi. 
Baraban ichidagi mahsulotning o‘ta qizib ketish darajasini kamaytirish 
uchun, mahsulot va qurituvchi reagent (tutunli gazlar) bir-biriga nisbatan 
to‘g‘ri yo‘nalishda bo‘ladi, chunki bunday sharoitda yuqori haroratli issiq 
gazlar katta namlikka ega bo‘lgan mahsulot bilan to‘qnashadi. Mayda 

---

331 
zarrachalarning gazlar bilan ketib qolishini kamaytirish maqsadida 
barabandan so‘rib olinayotgan gazlarning tezligini ventilyator (8) 
yordamida ushlab turiladi. Ishlatilgan gazlar atmosferaga chiqarilishidan 
oldin mayda changlardan siklon (9) da tozalanadi. Quritilgan mahsulot 
barabandan tushirib oluvchi kamera (10) orqali tushiruvchi qurilma (11) 
dan chiqariladi. Baraban uzatgich (4) orqali harakatga keltiriladi. Quritish 
uchun kerak bo‘ladigan gaz-havoli aralashma o‘txonada yonilg‘i 
yonishidan hosil bo‘ladi.
Bu turdagi barabanli quritgichlar misli, ruxli, magnetitli, piritli va h. 
k. rudali konsentratlar va nometal mahsulotlarni quritishda ishlatiladi. 
Qurituvchi gazlarning barabanga kirishdagi harorati 600-1100
0
C, 
barabandan chiqishdagi harorati 100-200
0
C.
Barabanli quritgichlarni ishlab chiqish quvvati baraban uzunligiga, 
uning diametriga va quritish vaqtiga bog‘liq. Quritilgan mahsulotning 
oxirgi namligi, unga qo‘yiladigan talablar asosida belgilanib 4-8% atrofida 
bo‘ladi. 
Baraban hajmining to‘ldirish darajasi 10-12%, mahsulotning 
barabanda bo‘lish vaqti 7-15 min.