Fotosintez C4 yoli m Reja: I. Kirish

Vitrifikatsiya- busuvnipastharoratdashishasimonholatgao‘tishidir. Ushbuholo‘simlikhujayralaridaharorat - 20 °Cvaundanyuqoribo‘lgandakuzatiladi. Bundaamorf - shishasimonmassagao‘xshabqolganto‘qimauzoqvaqto‘zhayotchanliginisaqlabqoladi. Shundayholatdahosilbo‘lganmuzsekin - astaeritilsa, hujayradagifiziologikjarayonlarvauninghayotchanligisaqlanibqoladi. Ammo, muzningerishito‘satdanro‘ybersa, hujayralartezdanobudbo‘lishimumkin.
O‘simliklarningo‘tasovuqqachidamliliknazariyasigaN.A. Maksimov, I.I. Tumanovvaboshqalarkattahissaqo‘shganlar. Tabiiysharoitlardaharoratningbirsoatda 0,5 - 1°Cgasekin- astapasayishihujayraoraliqlaridamuzhosilbo‘lishigaolibkeladi. Bumuzhujayraoraliqlaridanhavonisiqibchiqaradi. Agarhujayratirikqolganbo‘lsa, muzningerishidanpaydobo‘lgansuvhujayralartomonidanso‘riladi.
O‘simlikhujayrasiningsovuqdao‘lishigaikkinarsasababbo‘lishimumkin.
1. Ularningsuvsizlanishi.
2. Hosilbo‘lganmuzningmexanikta’sirinatijasidahujayratuzilishiningbuzilishi.
Birinchiholathujayraoraliqlaridagipaydobo‘lganmuzzarrachalarininghujayratarkibidansuvnitortibolishibilanbog‘liq. Buholatharoratissiqbo‘lgandahujayralarningsuvsizlanishigao‘xshashdir. Agarsovuquzoqvaqtdavometsa, muzkristallalarikattalashibhujayranimexanikjihatdanshikastlaydi.
Hujayraningsovuqdanzararlanishbelgilaribuularningturgorholatiniyo‘qotishihamdaionlarninghujayradanyuvilishidir. BuholatK⁺ionlariningvaqandlarninghujayradanchiqishiuningmembranasiningsuvo‘tkazuvchanligibuzilishidanemas, balkiATFfazalaryordamidabo‘ladiganionlartashiluvigaolibboradiganmembranasistemalariyordamidabo‘ladi.
O‘simliklarningpastharoratgamoslashuvi.O‘tasovuqqachidamlio‘simliklarpastsalbiyharoratta’sirinibartarafqilishgayokiunikuchsizlantirishgaqodirdirlar. Bungaquyidagiuchtaholatsababbo‘ladi.
1. Hujayraichidamuzhosilbo‘lmasligiuchunundagisuvtezlikdahujayratashqarisigachiqaribyuboriladi. Bumembrananingyuqorio‘tkazuvchanligitufaylisodirbo‘ladi. Buesao‘znavbatidamembranalarninglipidlarxossasitufaylisodirbo‘ladi. Jumladan, to‘yinmaganyog‘kislotalarimiqdoriningoshishi, lipidlarningsuyuq - zarrachaholatidangelholatigao‘tishharoratningpasayishigaolibkeladi. Buholato‘znavbatidasovuqqachidamlio‘simliklardahujayralarmuzlagandamembranalarningyuqorio‘tkazuvchanlignita’minlaydi.
2. Krioprotektorlar, ya’ni, to‘qimalarnihimoyaqiluvchimoddalarsinteziningkuchayishi. Masalan, suvbog‘lovchigidrofilloqsillar, monovaoligosaxaridlar. Bumoddalargaqobiqholatdabog‘langansuvmuzlamaydivahujayratashqarisigatashilmaydi. Buholathujayralarichidamuzhosilbo‘lishidanvaularninghaddantashqarisuvsizlanibqolishdansaqlaydi. O‘tasovuqqachidamlio‘simliklardapastharoratdakraxmalningparchalanishikuchayibketadi. Ko‘pginao‘simliklarhujayralaridasuvdaeruvchioqsillarmiqdorioshibketadi. Qandlarvaeruvchanoqsillarmiqdoriqanchako‘pbo‘lsa, o‘simlikningo‘tasovuqqachidamliligihamshunchayuqoribo‘ladi. Shuningdekpolimerlarningboshqabirlipid - gemitsellyulozalarhampastharoratdachidamliliginioshiradi. Gemitsellyulozaningmiqdorihamkrioprotektorsifatidamuhimdir. Ularumuzzarrachalarinio‘rabolibularnikattalashtirishgayo‘lqo‘ymaydi. Buningnatijasidamuzningkichikkrestallarivujudgakeladivaularhujayravato‘qimalarningkamroqzararlanishigaolibkeladi.