Fiziologiya so’zi yunoncha bo’lib, tabiiyot ma’nosini bildiradi. XVI asrdan

HARAKAT POTENSIALI
Nerv, muskul va ba’zi hujayralar kuchli ta’sirlanish natijasida qo’zg’aladi,
ularda harakat potensiali vujudga keladi. Harakat potensiali membrananing juda
qisqa vaqt davom etuvchi aks qutblanishidan iborat. Tola yoki hujayra
membranasi qo’zg’algan qismining ichki yuzasi tashqi yuzasiga nisbatan musbat
zaryadga ega bo’ladi. Tabiiy sharoitda harakat potensiali membrananing ma’lum
bir nuqtasida vujudga kelib, shu yerdan tarqala boshlaydi. U juda tez
ko’tariluvchi va pastga sekinroq tushuvchi to’lqin shakliga ega (3-rasm). Egri
chiziqning ko’tariluvchi qismi membrana potensialining manfiylikdan musbat
holatga o’tishini ko’rsatadi.
Tinchlikda –70 mV bo’lgan nerv tolasining membrana potensiali 0,2-0,5 ms
davomida +110 mV ko’tariladi. Bu harakat potensialining depolyarizatsiya
bosqichi. Odatda depolyarizatsiya membrananing manfiy zaryadi yo’qolishi
bilan cheklanmaydi. Membrana potensiali elektroneytral chiziqdan o’tib,
musbatlashadi. Egri chiziqning bu qismini overshut yoki nishondan o’tib ketish
dayiladi. Depolyarizatsiya cho’qqisiga yetganda, membrananing musbat zaryadi
30-40 mV ni tashkil qiladi, umuman uning depolyarizatsiyalanish miqdori 100-
110 mV ga teng. Bundan keyin repolyarizatsiya bosqichi boshlanadi,
membrananing potensiali asli holiga keladi.