Физиология, психология, Г. Гельмгольц, психофизиология, психофизика, Э. Вебер, Т. Фехнер, В. Вундт, экспериментал психология, Э. Титченер, лаборатория методлари

7. Қўшимча. Ушбу техникаларда мавзу бошланғич жумла, ҳикоя ёки ҳикояни бажариш учун талаб қилинади. Тугалланмаган жумлалар - бу турли хил тадқиқотларда қўлланиладиган жуда машҳур усул. Жавоб берувчидан ҳукмни ўзи тугатиши ёки бир нечта таклиф қилинган вариантлардан бирини танлаши сўралади. Тугалланмаган расм чизиш.
Психологик амалиётда қўлланиладиган проекцион расмлар орасида 30-йилларда немис психологи Эрик Вартегг томонидан ишлаб чиқилган тест синови таниқли тугалланмаган чизиш усулига асосланган. Ўтган асрда Вартегг тести асосан немис тилида сўзлашувчи мамлакатларда кенг тарқалди ва бир неча бор янги тадқиқотлар билан тўлдирилди.
Синовнинг огоҳлантирувчи моддаси 8 квадрат бўлиб, уларнинг ҳар бири оддий расм ёки чизиқни тасвирлайди. Мавзу ҳар квадратчада график тугалланмаган объектни тўлдириши керак. Сиз 3 ёшдан бошлаб тестдан фойдаланишингиз мумкин ва шуниси қизиқки, тест турли хил стимулларга болаларнинг реакцияларининг асоратланиш динамикасини баҳолашга имкон беради.
Вартегг тести натижаларини шарҳлашда иккита асосий компонент мавжуд:

1. Бажарилган чизмаларнинг расмий хусусиятларини шарҳлаш. Бу асосан расм чизиш синовлари билан бир хил ва чизмалар сифати, чизилган чизиқлар, майдоннинг сиртини тўлдириш каби графомотор маҳоратнинг асосий хусусиятларини ўз ичига олади. Аслини олганда, Вартегг графомотор маҳоратининг белгиларини ҳисобга олмади, аммо ушбу усулнинг кейинги йилларидаги Германияда ривожланиши билан боғлиқ равишда таниқли графолог ва психодиагностик олимлар чизишнинг расмий ва рамзий белгиларини битта техникада бирлаштириш мумкин деган хулосага келди.

2. Таркибни талқин қилиш - субъектнинг огоҳлантирувчи материалга бўлган муносабатини, унинг тестни стимулятор рақамларининг рамзий ва ассоциатив маъносини, тегишли қарорларни ва бажарилган чизмаларнинг ўзига хослигини англаш. Бундан ташқари, бажарилишнинг кетма-кетлиги, афзал қилинган ва рад этилган чизмалар таркиб жиҳатидан таҳлил қилинади. Шуни таъкидлаш керакки, Вартеггнинг ҳар бир квадратида маълум талқиний маъно мавжуд. Шундай қилиб, чизмаларни шарҳлашда қуйидагини аниқлаш мумкин:
1. Ўз-ўзини англаш, инсоннинг асосий ички тенденциялари (ўзига ишонч, йўқотиш).
2. Алоқалар

Проекцион усуллар ёрдамида олинган маълумотлар якуний деб қабул қилинмаслиги керак, улар келгусида изланишлар олиб боришга, тажрибани анъанавий ташкил этишдан қочадиган ва етарли даражада ҳисоблаб бўлмайдиган, шахсиятни объективлаштирадиган қийинчиликларга киришга ёрдам беради.