Физиология, психология, Г. Гельмгольц, психофизиология, психофизика, Э. Вебер, Т. Фехнер, В. Вундт, экспериментал психология, Э. Титченер, лаборатория методлари

Назорат учун саволлар:
1.Мотивация тадқиқот объекти сифатида?
2.Мотив ва мотивациянинг фарқи?
3. Мотив ва эҳтиёжни тушунтиринг?
4.Мотивация индикаторини изоҳланг?
4-мавзу: Мотивация ва мотивларни ўрганиш методлари.
Режа:
4.1.Франкл проектив методикалари классификацияси.
4.2.Мотировка ва мотиваторларни ўрганиш-суҳбат, сўров,анкета.
4.3.Шахс хатти-ҳаракатларини кузатиш.
4.4.Мотивларни аниқлашга қарилган экспериментал методикалар.
Таянч сўзлар ва иборалар:
Проектив, методика, классификация, мотировка, мотиватор, суҳбат, сўров, анкета, экспериментал методикалар.
4.1.Франкл проектив методикалари классификацияси.
"Проектив усуллар - бу шахсиятни билвосита ўрганиш усуллари бўлиб, у заиф заиф тузилган вазиятни қуришга асосланган, ҳал қилиш истаги, субъектларнинг шахсий хусусиятларини идрок этишда актуаллашишга ёрдам беради."
Усуллар "проекцион гипотеза" га асосланган - ҳар бир шахснинг ҳар бир намоён бўлиши унинг шахсиятига таъсир қилади. Рағбатлантириш объектив мазмуни учун эмас, балки субъектлар томонидан унга берилган шахсий маъно билан боғлиқ бўлган маънога эга бўлади. Муайян одамни огоҳлантирувчи материални қандай қабул қилиши ва изоҳлаши (тузилмаган муаммони ҳал қилади) унинг психикаси фаолиятининг асосий жиҳатларини акс эттиради. Синов материаллари фанларнинг ички ҳаётининг ўзига хос хусусиятлари прогноз қилинадиган ўзига хос экран вазифасини ўтайди.

Анъанага кўра, проекцион ташхиснинг бошланиши одатда К.Юнг томонидан бепул уюшмалар усулини (1904-1905) асослаш билан боғлиқ. К.Юнг прожектив усулларга асосланган ҳодисани тасвирлаб берди: билвосита таъсир орқали яширин кечинмалар (шахсият комплекслари) ни амалга ошириш имконияти. Блоклаш жавоблари, ғайриоддий жавоблар, жавоблар 2 секунддан ортиқ кечикиш онгсиз комплекс таъсир кўрсатганлигини кўрсатади. Бепул уюшмалар синови, шу жумладан суд амалиётида кенг тарқалди.20-асрнинг бошларида кўплаб тадқиқотчилар хаёлотни ўрганиш учун турли хил ранг ўзгаришлари ва ачоматик доғлар билан тажриба ўтказдилар (Ф.Э. Рйбаков, А. Бинет). 1921 йилда - Г. Роршах - "Психодиагностика" - сиёҳ доғларини синаш. Л.Ф.Бурлачукнинг сўзларига кўра, диагностиканинг алоҳида, услубий жиҳатдан мазмунли йўналиши сифатида проекцион ёндашув кейинчалик проекциянинг биринчи психологик тушунчасини асослаган Генри Мюррей асарлари туфайли шаклланди (1935, 1938).

Проектив услублар клиник йўналтирилган психодиагностик усулларнинг ўзига хос ҳетерожен гуруҳини англатади, бу алоҳида ҳолатлардаги хатти-ҳаракатлар услубини, тажриба ва таъсирли муносабатни олдиндан айтиб беришга, шахсиятнинг онгсиз томонларини аниқлашга имкон беради.

Проектив техниканинг хусусиятлари қуйидагилардан иборат.

1. Рағбатлантиришнинг ноаниқлиги.
2. Жавобни танлашда ҳеч қандай чекловлар йўқ.
3. Жавобларни "тўғри" ва "нотўғри" деб баҳоламаслик, яъни. калит йўқлиги.
4. Шахсни баҳолашга бўлган ёндашувнинг глобаллиги (индивидуал хусусиятларни белгилашга эмас, балки умуман шахснинг расмига эътибор).
5. Ташхис қўйиш тартибини ниқоблаш (тест синовларининг мақсади ҳақида маълумот йўқ).
6. Онгсизликни аниқлашнинг самарадорлиги (шахсиятнинг яширин, яширин томонлари).

Виктор Эмил Франкл- миллати немис. У 1905 йил 26 мартда Венада (Австрия) туғилган, 1997 йил 2 сентябрда вафот этган.Австриялик психиатр, психолог, файласуф ва невролог, нацистлар конслагерининг собиқ асири. У логотерапия яратувчиси сифатида танилган (сўзма-сўз: маъно билан даволаниш) - замонавий дунёда экзистенсиал психология ва психотерапияда янги, жадал ривожланаётган тенденция ва учинчи Вена мактабининг асосчиси.(Фрейд психоанализи ва Адлернинг индивидуал психологиясидан кейин).

Франклнинг проектив методикалари классификацияси: