Fizikaviy va kolloid kimyo kafedrasi

Natriy nitritning ish eritmasini tayyorlash. 0,1 n natriy nitrit eritmasini tayyorlash uchun texnokimyoviy tarozida 6,9 g atrofida NaNO2 tortib olinadi va undan 1 litr eritma tayyorlanadi.
Eritmaning titrini aniqlash. Natriy nitrit eritmasidan konussimon kolbaga 10 ml olib, ustiga KMnO4 ning 0,1 n eritmasidan 20 ml, H2SO4 ning 2 n eritmasidan 10 ml qo‘shiladi. Aralashma 20 minut saqlanadi. Bu vaqt ichida sulfat kislota muhitida KMnO4 bilan NaNO2 orasida oksidlanish-qaytarilish reaksiyasi sodir bo‘ladi. KMnO4 mo‘l miqdorda olinganligi uchun uning bir qismi NaNO2 bilan reaksiyaga kirishadi, bir qismi esa eritmada qoladi. 20 minutdan so‘ng konussimon kolbaga 2 g kaliy yodid qo‘shilib, aralashma 5–10 minut mobaynida qorong‘i joyda saqlanadi. Bunda kolba shliflangan tiqin bilan berkitilishi lozim. Eritmadagi KMnO4 ekvivalent miqdordagi KI bilan reaksiyaga kirishadi, reaksiya natijasida erkin yod I2 hosil bo‘ladi, hosil bo‘lgan erkin yod natriy tiosulfat eritmasi bilan sariq rang hosil bo‘lgunga qadar titrlanadi. So‘ngra 2ml kraxmal eritmasi qo‘shilib, ko‘k rangli eritma rangsizlanguncha titrlanadi. Natriy nitritning aniq normal konsentratsiyasi:

10

formula bilan aniqlanadi. Oq streptotsidning ekvivalent massasi

tengligini bilgan holda natriy nitritning oq streptotsid bo‘yicha titri aniqlanadi.

Òropeolin 00 indikatorini tayyorlash. Òexnokimyoviy tarozida tortib olingan 0,1 g kukun holidagi indikatorni suv hammomida qizdirilgan 20–30 ml suvda eritamiz. Eritma sovigach, uni 100 ml li o‘lchov kolbasiga solib, eritma hajmini distillangan suv bilan 100 ml ga yetkazamiz. pH = 1,3 - 3,2 bo‘lganda indikatorning rangi qizildan sariqqa o‘zgaradi.
Oq streptotsid miqdorini aniqlash. Oq streptotsidni miqdoriy aniqlash kislotali muhitda diazotlash reaksiyasiga asoslangan:

Analitik tarozida 2,0–3,0 g atrofida oq streptotsid tortib olinadi va 100 ml li o‘lchov kolbasiga solinadi, suvda eritiladi. Òoza buretkani natriy nitritning ish eritmasi bilan chayib tashlab, shu eritma bilan to‘ldiramiz. 250 ml li konussimon kolbaga 10 ml oq streptotsid eritmasidan solib, ustiga 5 ml 2 n HCl eritmasidan qo‘shiladi. Eritmaga 4–5 tomchi ichki indicator tropeolin 00 va metilen ko‘ki qo‘shiladi, bunda eritma qizil rangga bo‘yaladi. Eritma natriy nitritning titrlangan eritmasi bilan sariq rang paydo bo‘lgunga qadar titrlanadi. Bir-biriga yaqin bo‘lgan 2–3 ta natijani olguncha tajriba davom ettiriladi. Dori moddasi

tarkibidagi streptotsidning massa ulushi quyidagi formula bilan aniqlanadi.

11