«fizika va kimyo» kafedrasi hayvonlar biokimyosi

29- tajriba.Oqsillarni dializ usuli yordamida tozalash
 
Dializ usulida kolloidlar kristalloidlardan diffuziya yordamida maxsus 
membranalar (ya‘ni kolloidlarni o‘tkazmaydigan) bilan ajratiladi.Dializ yordamida 
yuqori molekulali oqsil eritmalari kichik molekulali birikmalar tuzlar ( tuzlar, 
qandlar va boshqalar) dan tozalanadi. Oqsillar yuqori molekulali
Kolloid moddalar bo‘lib, maxsus membranalar orqali diffuziyalana 
olmaydi. Oqsillarning shu xossasiga asoslanib, dializ yordamida kichik molekulali 
organik va mineral birikmalardan tozalanadi. 
Kerakli asboblar:
Probirkalar, pipetkalar,shtativ, stakan, stellofan xaltacha, 
distillangan suv, shisha tayoqcha. 

---

Reaktivlar
: 1. Tuxum oqsilining to‘yingan natriy xloriddagi eritmasi. 2. 
Kumush nitratning 0,5 % li eritmasi (qora rangga bo‘yalgan idishda saqlanadi.) 3. 
Nitrat kislotaning 10 % li eritmasi. 4. Natriy ishqorining 10 % li eritmasi.5. Mis 
sulfatning 1% li eritmasi. 
Ishning borishi: 
Maxsus stellofan xaltachaning yarmigacha tuxum oqsili 
eritmasidan solinadi. Xaltachani shisha tayoqchaga bog‘lab, distillangan suvli 
stakan ichiga osib qo‘yiladi. Dializ xona xaroratida olib boriladiyu 40 – 60 
minutdan keyin probirkaga stakandagi suvdan 2 ml olib solinadi. Birinchi 
probirkada xlor ioni uchun reakstiya o‘tkaziladi, bunda probirkaga bir necha 
tomchi nitrat kislotasining 10 % li eritmasidan tomiziladi va 2 – 3 tomchi kumush 
nitratning 0,5 % li eritmasidan qo‘shiladi. Natijada, kumush xloridning oq 
cho‘kmasi hosil bo‘ladi. Ikkinchi probirkada esa biuret reakstiyasi bajariladi. Agar 
dializ to‘g‘ri olib borilayotgan bo‘lsa biuret reakstiyasi hosil bo‘lmaydi. 
Dializni tezlatish uchun, stakandagi suvni har 15 – 20 minutda almashtirib 
turiladi. Dializ xlor ioniga salbiy reakstiya hosil bo‘lguncha davom ettiriladi. 
Dializ natijasida stellofan xaltachadagi natriy xlorid eritmasining konstentrastiyasi 
kamayib, eritmada globulinlar cho‘kmaga tushadi. 
Topshiriqlar: 
1.Polipeptid zanjirining aminokislota qoldig‘i bo‘yicha izomeriyasi. 
2.Oqsillarning molekulyar massasini aniqlash. 
3.O‘ttiz ikkita aminokislotalardan tashkil topgan polipeptid zanjirining tuzunligini 
aniqlang.